همین طور که هر کس احتیاج به همنشین و هم دم دارد، شیطان هم از این قاعده و قانون خارج نیست . او همنشینانى دارد که از آنها جدا نمى شود و همواره با آنان خواهد بود.
غافلان از یاد خدا
یک عده از همنشینان شیطان کسانی هستند که از یاد خدا غفلت کنند و از خدای خود روی گردان باشند، آن قدر سرگرم دنیای پرزرق و برق شده که اصلا به فکر خدا و قیامت نباشند؛ به طوری که اگر بگویند: خدا چنین دستور داده و وظیفه اش چنین است، مانند این می ماند که برایش داستان می گویند. گوششان بدهکار این حرف ها نیست، کسب و کار و مادیاتشان به آنها اجازه نمی دهد، حتی کوچک ترین توجهی به خدا و پیامبران و قیامت کنند. چنین افرادی همیشه با شیطان هم نشین و همردیف بلکه در خدمت گزاری او حاضراند.
خداوند درباره آنها می فرماید:
وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ [۱]
(هر کس از یاد خدا روی گردان شود، شیطانی را به سراغش می فرستیم که همواره هم نشین او خواهد بود).
بدیهی است، کسانی که از یاد خدا روی گردان باشند و خود را غرق در لذات دنیا نموده و به انواع گناهان آلوده شده باشند؛ نخستین اثرش این است که پرده بر قلب و چشم و گوششان می افتد. آنها را از خدا بیگانه می کند، شیاطین را بر آنان مسلط می سازد؛ به طوری که شیطان و افکار شیطانی از هر سو آنها را احاطه می کنند.
شیطان هر روز بر آنان چیره گی بیشتری خواهد داشت و هیچ چیز جز سرخوشی های زودگذر نخواهند یافت و تلاش شیطان هم افزایش می یابد تا روزی که پرده از کردار همه کنار رود و چشم حقیقت بین هر کس باز شود و ببیند بین هر کس باز شود و ببیند که به جای پیامبران و اولیای خدا، شیاطین هم نشین آنها هستند. آن گاه ایشان بی اختیار فریاد می زنند و می گویند:
قالَ یا لَیْتَ بَیْنِی وَ بَیْنَکَ بُعْدَ الْمَشْرِقَیْنِ فَبِئْسَ الْقَرِینُ[۲]
ای کاش! میان ما و شما فاصله مشرق و مغرب بود؛ شما چه بد همنشینی برای ما بودید و هستید.
ترک کنندگان اخذ معارف دین از رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و جانشینان حضرت
از امیرالمؤمنین (ع) روایت شده است که می فرمایند:
مَنْ تَصَدَّى بِالْإِثْمِ أَعْشَى عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ تَعَالَى وَ مَنْ تَرَکَ الْأَخْذَ عَمَّنْ أَمَرَ اللَّهُ بِطَاعَتِهِ قَیَّضَ لَهُ شَیْطاناً فَهُوَ لَهُ قَرِین
هر کس مرتکب گناه شود از یاد خداى تعالى روى گردان شده و کوردل گردد و هر کس ترک کند گرفتن [معارف دین] را از کسى که خداوند به اطاعت او فرمان داده است، خدا شیطانى را بر او مى گمارد که همدم او باشد».[۳]
خداوند متعال امر کرده است به اطاعت از خودش، رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و جانشینان حضرت که با عبارات اولی الامر[۴]، اهل الذکر[۵] و … در قرآن آمده است و یقینا در غیاب آنها علمای دین صاحبان امر خواهند بود و مصداق این آیه در حال حاضر کسانی هستند که ارتباطتشان را با علمای دین قطع کرده و از آنها رویگردان هستند و یقینا چنین افراد همنشین شیاطین خواهند شد.
ریاکاران بی ایمان
«وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا »[۶]
«و آنها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم(ریاء) انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز باز پسین ندارند (چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است.»
[۱] . (سوره زخرف ۳۶).
[۲] . (سوره زخرف ۳۸).
[۳] . بحارالأنوار، ج ۶۰، ص ۱۹۲؛ خصال صدوق، ج ۲، ص ۶۳۳ و ۶۳۴ حدیث اربعمأه.
[۴] . (النساء: ۵۹).
[۵] .( النحل : ۴۳)
[۶] . (نساء/۳۸)
