واجب چیست؟ حرام چیست؟ ارتباطشان با گناه چیست؟

واجبات آن کارهائی است که خداوند به انجامِ آنها امر فرموده است،[۱] به نحوی که ترک آنها عقوبت و عذاب الهی را در پی دارد.[۲] به واجبات الهی، فرائض نیز گفته می‌شود[۳] و مفرد آن فریضه است.

محرّمات آن کارهائی است که خداوند ما را از انجامِ آنها نهی فرموده است،[۴] و حرام عبارت است از کار ممنوع.[۵] انجام محرّمات نیز مانند ترکِ واجبات موجب عقوبت الهی است.[۶]

گناه به ارتکاب یا انجام فعل حرام و یا ترک یا عدم انجام واجب گفته میشود.

———————————–

[۱]. البتّه بعضی واجبات را عقل حکم به وجوب آن می کند. مثل شناخت خدا و معرفت نبوّت، رجوع شود به مفردات راغب، ص ۵۱۲.

[۲]. تعریف واجب از زبان فقهاء: «الواجبُ ما اذالم یفعله یستحقّ العقاب» واجب آن چیزی است که وقتی (مکلَّف) انجام ندهد مستحقّ عقاب و کیفر می‌گردد. مفردات راغب، ص ۵۱۲.

[۳]. فرض الله الاحکام علی عباده: اوجبها المنجد، ص ۵۷۷.

[۴]. بعضی از کارهای حرام را عقل حکم به حرمت آن می‌کند. رجوع شود به مفردات راغب، ص ۱۱۴.[۵]. الحرام: الممنوع منه مفردات راغب، ص ۱۱۴.

[۶]. فی حلالها حساب و فی حرامها عقاب، در حلال آن (یعنی دنیا) حساب است و در حرام آن عقاب، نهج البلاغه، خطبه ۸۲ (تحقیق دکتر صبحی صالح، ص ۱۰۶).