سرچشمه فتنه ها: نادانان عابد و دانایان فاجر
هر فتنه و فسادی در بطن جوامع سرچشمه ای دارد و به فرموده حضرت علی علیه السلام نادانان عابد که از آنها به خشکه مقدس هم می توان تعبیر کرد و همچنین دانایان و علمای فاسد مایه هر گونه فتنه ای هستند و باید از آنها بر حذر بود. در طول تاریخ این دو دسته خواسته و ناخواسته جزء عوامل استعمار و مستکبرین عالم قرار گرفته و با فتنه هایی که ایجاد کرده اند موجب نابودی و استثمار ملتها شده اند.
امیرالمؤمنین علیه السلام:
«بپرهیزید از جاهلان عبادت پیشه و از دانشمندان فاسق، چرا که این ها مایه فتنه و آشوب در هر فتنه ای هستند. »
«إیّاکم والجهّال من المتعبّدین، والفجّار من العلماء فإنّهم فتنه کل مفتون» (قرب الاسناد: ۷۰ ح۲۲۶; البحار ۱: ۲۰۷.)
در حوزه فردی هم باید از این دو قشر به شدت حذر کرد و از دوستی و همنشینی اینها خودداری نمود.
شاعر چقدر قشنگ گفته است که:
دشمن دانا که غم جان بود
بهتر از آن دوست که نادان بود