مجادله در امور دینی آری یا نه؟
بسیاری از اوقات اتفاق می افتد که مبلغین دینی برای اثبات حق با مردم مجادله می‌کنند در حالی که قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام ما را از مجادله کردن در امور دینی منع کرده‌اند مگر با روشی پسندیده[۱].
«وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ»[۲]
«اى رسول! با ایشان، با روشی پسندیده مجادله کن.»
اگر آمر به معروف مجادله با روشی پسندیده و مؤدبانه را بلد نیست و عصبانی شده و از کوره در می‌رود، بهتر این است که مجادله را رها کند چرا که تجربه و علم هم ثابت کرده است که در صورت ادامه جدل دشمنی ایجاد شده و طرف مقابل در موضعی که قرار دارد بیشتر پافشاری خواهد کرد. مبلغ نباید فراموش کند که رسالتش ابلاغ، تذکر و انذار است نه مجبور کردن مردم به پذیرش حق.
امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‌فرمایند: «الجَدَلُ فی الدِّینِ، یُفسِدُ الیقینَ»[۳]
«مجادله کردن در دین، یقین را تباه می‌کند.»
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:
«مَا ضَلَّ قَوْمٌ إِلَّا أَوْثَقُوا الْجَدَلَ.»[۴]
هیچ قومى گمراه نشد، مگر اینکه به بحث و جدال تکیه کردند.
__________
[۱]. امام حسن عسکرى علیه السلام می‌فرمایند که: در حضور امام صادق علیه السلام از جدال کردن در دین و این که پیامبر خدا صلى الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام از آن نهى کرده‌اند، سخن به میان آمد. حضرت فرمودند:
«لَم یَنْهَ عنهُ مطلقاً، لکنَّهُ نهى عنِ الجِدالِ بغیرِ الّتی هِی أحسَنُ»
«از جدال به طور مطلق نهى نشده، بلکه از مجادله کردن با روشى جز روش پسندیده‌تر نهى شده است.» (التفسیر المنسوب إلى الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص: ۵۲۷)
[۲].نحل/ ۱۲۵
[۳].غرر الحکم: ۱۱۷۷
[۴]. بحار الأنوار (ط – بیروت)، ج۲، ص: ۱۳۸
