آیا امکان دارد که در روز قیامت کسی بار گناه دیگری را بر دوش بکشد؟
در قرآن کریم آمده است که «وَلَا تَکسِبُ کلُّ نَفْسٍ إِلَّا عَلَیهَا ۚ وَلَا تَزِرُ وَازِرَهٌ وِزْرَ أُخْرَیٰ؛ و هیچ‌کس جز به زیان خود [عمل زشتی] مرتکب نمی‌شود و هیچ گناهکاری بار گناه دیگری را بر دوش نمی‌کشد.»[۱] آیا این آیه استثناء هم دارد؟ و آیا امکان دارد که در روز قیامت کسی بار گناه دیگری را بر دوش بکشد؟
پاسخ:
بله استثناء وجود دارد و کسانی که باعث گمراهی دیگران می‌شوند بار گناه آنان را نیز بر دوش خواهند کشید: «وَلَیحْمِلُنَّ أَثْقَالَهُمْ وَأَثْقَالًا مَّعَ أَثْقَالِهِمْ؛ قطعاً بارهای سنگین گناه خودشان را و همچنین بارهای سنگین گناهان [کسانی که آنها را منحرف کرده اند] را با بارهای سنگین گناه خود بر دوش خواهند گرفت.»[۲]
یعنی آنان علاوه بر بار سنگین گناهان خود، به‌اندازه گناهان کسانی که آنها را گمراه کرده‌اند نیز بر دوش می‌گیرند.
امام محمد باقر علیه‌السلام دراین‌باره می‌فرمایند:
«أَیمَا عَبْدٍ مِنْ عِبَادِ اَللَّهِ سَنَّ سُنَّهَ ضَلاَلٍ کانَ عَلَیهِ مِثْلُ وِزْرِ مَنْ فَعَلَ ذَلِک مِنْ غَیرِ أَنْ ینْتَقِصَ مِنْ أَوْزَارِهِمْ شَیءٌ؛ و هر کس از بندگان خدا سنّت بدی را پایه‌گذاری کند، در گناه تمام کسانی که به آن سنت بد عمل کرده‌اند شریک است، بدون اینکه از گناه عمل‌کنندگان چیزی کم شود.»[۳]
قرآن کریم نیز در این زمینه می‌فرماید:
«لِیحْمِلُوا أَوْزَارَهُمْ کامِلَهً یوْمَ الْقِیامَهِ ۙ وَمِنْ أَوْزَارِ الَّذِینَ یضِلُّونَهُم بِغَیرِ عِلْمٍ ۗ أَلَا سَاءَ مَا یزِرُونَ؛ تا روز قیامت بار گناهان خود را تمام بردارند و [نیز] از بار گناهان کسانی را که ندانسته آنان را گمراه می‌کنند آگاه باشید چه بد باری را می‌کشند.»[۴]
از قبیل این افراد می‌توان به کسانی که موجب افزایش بی‌حجابی، بی‌بندوباری و فساد در جامعه می‌شوند و همچنین کسانی که با بی‌حجابی و بی‌بندوباری خود موجب به گناه و فساد کشیده شدن سایر افراد جامعه می‌شوند اشاره کرد.
[۱]. انعام/ ۱۶۴.
[۲]. عنکبوت/ ۱۳.
[۳]. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، جلد ۱، صفحه ۱۳۲.
[۴]. نحل/ ۲۵.
