عفاف در کتب لغت:
۱- «حاصل شدن حالتی برای نفس و جان آدمی که به‌وسیله‌ی آن از غلبه و تسلّط شهوت جلوگیری میشود.»[۱]
۲- «حفظ نفس از تمایلات و شهوات نفسانی است همان‌گونه که تقوی حفظ نفس از ارتکاب به محرمات، خلاف و عصیان، است.»[۲]
عفت از منظر شهید مطهری (ره):
عفت، حالتی نفسانی است به معنی رام بودن قوه شهوانی تحت حکومت عقل و ایمان.[۳]
عفاف در احادیث:
امام علی علیه‌السلام درباره حقیقت عفت می‌فرماید:
«الصَّبْرُ عَنِ الشَّهْوَهِ عِفَّه؛ عفت، مقاومت در برابر شهوت‌هاست.»[۴]
و نیز می‌فرماید:
«الْعَفَافُ زَهَادَه؛ عفت، بی‌رغبتی نسبت به خواسته‌های نفسانی است.»[۵]
و نیز می‌فرماید:
«العِفَّهُ رَأسُ کلِّ خَیرٍ؛ عفت سرآمد هر خوبی است.»[۶]
و نیز می‌فرماید:
«العِفَّهُ أفضَلُ الفُتُوَّهِ؛ عفت برترین جوانمردی است.»[۷]
لذا عفاف به معنی حالتی از نفس است که انسان را از غلبه و تسلط شهوت و تمایلات نفسانی منع می‌کند و نتیجه آن حفظ انسان از آلوده شدن به گناه و معصیت است و به‌طورکلی می‌توان گفت که عفاف مترادف است با خودکنترلی، نظارت بر خویشتن، خویشتن‌داری ازآنچه حلال و زیبا نیست، پرهیزکاری، احساس حضور در محضر خداوند و جلوگیری از طغیان نفس در ارتکاب گناهان به‌ویژه گناهان جنسی.
اطلاعات بیشتر سایت تبیان و پایگاه اطلاع رسانی حوزه …
[۱]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن؛ خسروی حسینی، سیدغلامرضا مترجم، نشر مرتضوی، ج ۲، ص ۶۱۸: العِفَّه حُصُولُ حالهٍ لِلنَفس تَمتَنع بِها عَن غَلَبَه الشَّهوَه.
[۲]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی، جلد ۸، صفحه ۱۸۰ هو حفظ النفس عن تمایلاته و شهواته النفسانیّه. کما أنّ التقوى حفظ النفس عن المحرّمات و عمّا یوجب الخلاف و العصیان.
[۳]. تعلیم و تربیت، مرتضى مطهرى، ص ۱۵۰.
[۴]. تصنیف غررالحکم، ص ۲۸۴.
[۵]. میزان الحکمه، ج ۶، ص ۳۵۹، ح ۱۲۸۲۴.
[۶]. غررالحکم ص ۲۵۶.
[۷]. غررالحکم ص ۲۵۶.
