Take a fresh look at your lifestyle.

توبه نصوح در قرآن + داستان

14 47,675

توبه نصوح در قرآن + داستان

خداوند منان در سوره تحریم : آیه  ۸ به بندگانش امر مینماید که توبه نصوح کنید:

یااَیهَا الذینَ آمَنُوا تُوبَوا اِلَی اللّهِ تَوْبَهً نصوحاً عَسَی رَبُّکمْ اَنْ یکفِّرَ عَنْکمْ سَیئاتِکمْ

 ای کسانی که ایمان آوردید، به سوی خداتوبه کنید، توبه ای نصوح، امید است پروردگارتان گناهانتان را ببخشد.

ترجمه آیه به نظم

الا مومنان چون به یکتا اله     بخواهید توبه کنید از گناه

نمایید توبه به اخلاص تام     خلوصی برازنده آن مقام

بود آنکه مخفی بدارد خدا    گناهی که کردید روی خطا

درآرد خداتان به باغ جنان    که جویست ز یر درختان آن

معنی توبه نصوح در روایات

 

رسول خدا (صلی الله تعالی علیه و آله ) در معنى نصوح فرمود:

اَنْ یَتُوبَ التّائبُ ثُمَّ لایَرْجِعُ فى ذَنبٍ کَما لایَعُودُ الْلَّبَنَ اِلَى الضَّرْع .

توبه کننده هرگز به گناه باز نمى گردد چنانچه شیر به پستان باز نمى گردد.[۱]

آقا امام صادق (علیه السلام ) هم در تفسیر، واژه نصوح را چنین فرموده اند :

هَوَ الذَّنْبُ الذّى لایَعُودُ فیهِ اَبَدا .

آن گناهى است که بنده هرگز به آن باز نگردد.[۲]

آقا امام هادى (علیه السلام ) در معنى نصوح فرمود:

اَنْ یَکُونَ الباطِنَ کالطّاهِر وَ اَفضَلُ مِنْ ذلِک .

توبه نصوح آن توبه ایست که باطن انسان مانند ظاهر و بهتر از ظاهر باشد.[۳]

۴ وجه در تفسیر توبه نصوح از زبان علامه مجلسی ره

مرحوم علامه مجلسى رضوان الله تعالى علیه در شرح کافى در معنى توبه نصوح چند وجه از مفسرین نقل نموده .

۱. توبه خالص و پاک براى رضاى خدا یعنى فقط به منظور مخالفت امر خدا از گناه پشیمان شده باشد نه از ترس جهنم یا طمع به بهشت باشد (زیرا پشیمانى از گناه براى ترس از دوزخ توبه نیست .)

۲. توبه اندرز بخش که مردم را بمانند خود تشویق کند یعنى حال او در توبه طورى باشد که آثار توبه او را ببینند و به توبه مایل شوند و با این عمل خود دیگران را نصیحت کرده و به توبه کردن دلالت و راهنمائى نموده یا اینکه توبه اندرز کننده صاحبش باشد یعنى گذشته خود را اصلاح نماید و از هر گونه گناه کنده شود و تا آخر عمر پیرامون هیچ گناهى نرود.

۳. توبه رفو کننده (از نصاحت بمعنى خیاطت باشد) یعنى توبه اى که بوسیله آن هرچه از پرده دیانت پاره شده است دوخته شود و توبه کننده را با اولیاء خدا و دوستان او به هم گرد آورد.

۴. نصوح صفت توبه کننده مى باشد یعنى توبه شخص که نصیحت کننده خودش باشد به آن توبه به این معنى که بر وجه کامل توبه کند که تمام آثار گناه را از دل ریشه کن سازد به وسیله اینکه خود را در توبه ریاضت آب کند (یعنى با ریاضت هر گناهى که با بدن کرده و گوشت بدنش از گناه روئیده آب کند) و تیرگى گناهان را از آن بزداید و به پرتو حسناتش بیارآید.

داستان توبه نصوح

  در کتاب انوار المجالس صفحه ۴۳۲ داستان شخصی بنام نصوح وجود دارد که بعضى گفته اند آیه شریفه : تُوبُوا اِلَى اللّه تَوْبَهً نَصُوحا اشاره به توبه این شخصى است .

 (نَصوح ) مردى کوسج (بى ریش ) و مانند زنان داراى دو پستان بود او در یکى از حمامهاى زنانه آن زمان کارگرى مى کرده ، و شستشوى این زن و آن زن را به عهده داشته .

نصوح به اندازه اى چابک و تردست بوده است که همه زنها مایل بودند کارشان را او عهده دار شود، خورده خورده آوازه نصوح ، بگوش دختر پادشاه وقت رسید، میل کرد که وى را از نزدیک ببیند.

فرستاد حاضرش کردند، همینکه دختر پادشاه وضعش را دید پسندید و شب او را نزد خود نگهداشت ، روز بعد دستور داد حمامى را خلوت کنند و از ورود اشخاص متفرقه بآنجا جلوگیرى نمایند. سپس نَصوح را بهمراه خود بحمام برد و تنظیف خودش را به او محول نمود.

از قضا دانه گرانبهائى از دختر پادشاه ، در آنحمام مفقود گشت از این پیش آمد دختر پادشاه در غضب شد و به دو تن از خواصش فرمان داد که همه کارگران را تفتیش و بازرسى کنند، تا بلکه آن دانه گرانبها پیدا شود. طبق این دستور ماءمورین ، کارگران را یکى بعد از دیگرى مورد بازدید خود قرار دادند. هینمکه نوبت به نَصوح رسید، با اینکه آن بیچاره روحش خبرنداشت ولى از اینجهت مى دانست که اگر تفتیشش کنند کارش به رسوائى کشیده خواهد شد به خاطر همین هم حاضر نشد که تفتیشش کنند. لذا به هر طرف که ماءمورین مى رفتند تا دستگیرش کنند، او به طرف دیگر فرار مى کرد و این عمل او به آنها اینطور نشان مى داد که دانه را او ربوده و از این نظر ماءمورین براى دستگیرى او اهمیت بیشترى قائل بودند.

نصوح هم چون تنها راه نجات را این دید که خود را در میان خزانه حمام پنهان کند ناچار خودش را بداخل خزانه رسانید، و همینکه دید ماءمورین براى گرفتنش به خزانه وارد شدند و فهمید که دیگر کارش تمام است و الا ن است که رسوا شود، بخداى متعال از ته دل توجه عمیقى نمود و از روى اخلاص از کرده هاى خود توبه کرد و دست حاجت بدرگاه الهى دراز نمود و از او خواست که از این غم رسوائى نجاتش دهد.

به مجرّد اینکه نصوح حال توبه و استغفار پیدا کرد و از کرده خود پشیمان گشت ، ناگهان از بیرون حمام صدائى بلند شد که دست از این بیچاره بردارید چون دانه پیدا شد. پس ، از او دست کشیدند و نصوح خسته و نالان شکر الهى را بجا آورده از خدمت دختر مرخص شد و به خانه خود رفت و هر چه مال که از راه گناه در آورده بود، همه را بین فقراء قسمت کرد و چون اهالى شهر از او دست بردار نبودند دیگر نمى توانست در آن شهر بماند. و از طرفى نمى توانست راز خودش را به کسى اظهار کند، ناچار از شهر خارج شده و در کوهى که در چند فرسخى آن شهر بود، سکونت اختیار نمود، و بعبادت خدا مشغول گردید.

اتّفاقا شبى در خواب دید کسى به او مى گوید: اى نصوح چگونه توبه کرده اى و حال آنکه گوشت و پوست تو از فعل حرام روئیده شده است ؟!

تو باید طورى کنى که گوشتهاى بدنت بریزد، همینکه نصوح از خواب بیدار شد با خودش قرار گذاشت که سنگهاى گران وزن را حمل کند و بدین وسیله خودش را از گوشتها بکاهاند.

این برنامه را نصوح مرتبا عمل کرد، تا پس از مدّتى که گذشت در یکى از روزها همانطوریکه مشغول به کار بود چشمش به میشى افتاد که در آن کوه چرا مى کند، از این امر به فکر فرو رفت . که آیا این میش ‍ از کجا آمده و از آن کیست ؟! تا آنکه عاقبت با خود اندیشید که این میش قطعا از چوپانى فرار کرده و به اینجا آمده پس بایستى من از آن نگهدارى کنم تا صاحبش پیدا شود و باو تسلیمش نمایم ، لذا رفت و آن میش را گرفت و درجائى پنهانش کرد، و از همان علوفه و گیاهان که خود مى خورد بآن نیز مى خورانید تا اینکه صاحبش آید و از او مواظبت هم میکرد که آن میش گرسنه نماند. چونکه چند روزى بهمین منوال گذشت آن میش به فرمان الهى به تکلم و حرف آمد و گفت :

اى نصوح خدا را شکر کن که مرا براى تو آفریده سپس از آن وقت به بعد نصوح از شیر میش مى خورد و عبادت مى کرد تا موقعیکه اتفاقا عبور کاروانى که راه را گم کرده بود و مردمش از تشنگى نزدیک به هلاکت بودند به آنجا افتاد. همینکه نصوح را دیدند از او آب خواستند.

نصوح گفت : شماها ظرفهایتان را بیاورید تا من به جاى آب شیرتان دهم مردم ظرف مى آوردند و نصوح آنها را از شیر پرکرده به آنان رد مى کرد و به قدرت الهى هیچ از آن کم نمى شد بدین وسیله نصوح آن گروه را از تشنگى نجات داد. بعدا راه شهر را بآنها نشان داد.

کاروانیان راهى شهر شدند و هریک از مسافرین در موقع حرکت در برابر خدمتى که آقاى نصوح به آنان کرده بود احسانى نمودند و چون راهى که نصوح به آنها نشان داده بود نزدیکتر بشهر بود. آنها براى همیشه آمد و رفت خود را از آنجا قرار دادند. بتدریج سایر کاروانها هم بر این راه مطلع شدند. آنها نیز ترک راه قدیمى نموده همین راه را اختیار کردند. قهرا این رفت و آمدها درآمد سرشارى براى نصوح تولید مى نمود، و او از محل این درآمدها بناهائى ساخت و چاهى احداث کرد و آبى جارى نمود و کشت و زراعتى بوجود آورد و جمعى را هم در آن منطقه سکونت داد، و بین آنها بساط عدالت را مقرر فرمود و برایشان حکومت مى کرد و جمعیتى که در آن محل سکونت داشتند همگى به چشم بزرگى بر نصوح مى نگریستند.

رفته رفته آوازه و حسن تدبیر نصوح به گوش پادشاه وقت که پدر آن دختر بود، رسید. از شنیدن این خبر به شوق دیدنش افتاد لذا دستور داد تا وى را دعوت بدربار کنند. همینکه دعوت پادشاه به نصوح رسید اجابت نکرد و گفت مرا با دنیا و اهل دنیا کارى نیست . و از این رفتن به دربار عذر خواست مامورین وقتى سخن نصوح را به پادشاه زدند بسیار تعجب کرد واظهار داشت حال که او براى آمدن عذر دارد پس چه خوب است ما نزد او رویم و قلعه نوبنیادش را مشاهده کنیم . لذا با خواصش بسوى اقامتگاه نصوح حرکت کردند.

همینکه به آن محل رسیدند به قابض الارواح امر شد که جان پادشاه را بگیر و به زندگانى وى خاتمه دهد، پادشاه بدرود حیات گفت .

این خبر به نصوح رسید دانست که وى براى ملاقات او از شهر خارج شده لذا در تجهیزات و مراسم تشییع جنازه اش شرکت کرد، و آنجا ماند تا به خاکش سپردند و از این رو که پادشاه پسرى نداشت ارکان دولت مصلحت را در این دیدند که نصوح را به تخت سلطنت بنشانند پس چنان کردند و نصوح را به زور به پادشاهى منصوب کردند.

نصوح هم چون به پادشاهى رسید، بساط عدالت را در تمام قلمرو مملکتش گسترانید و بعد هم با همان دختر پادشاه که قبلا گفتیم ازدواج کرد. چون شب زفاف رسید و در بارگاهش نشسته بود، ناگهان شخصى بر او وارد شد و گفت ، چند سال قبل از این به کار شبانى و چوپانى مشغول بودم و میشى از من گم شده بود و اکنون آن را در نزد تو یافته ام ، مالم را به من رد کن .

نصوح گفت : همینطور است الا ن امر مى کنم به تو میش را تسلیم کنند. شخص تازه وارد بار دیگر گفت چون میش مرا نگهدارى کردى هرآنچه از شیرش را خورده اى بتو حلال باد ولى آن مقدار از منافعى که به تو رسیده نیمى از آنِ تو باشد، باید نیم دیگرش را به من تسلیم دارى .

نصوح دستور داد تا آنچه از اموال منقول و غیر منقول که در اختیار دارد نصفش را به وى بدهند و منشیان را دستور داد تا کشور را نیز بالمناصافه بینشان تقسیم کنند سپس از چوپان معذرت خواهى کرد تا بلکه زودتر برود. در آن موقع شبان گفت : اى نصوح فقط یک چیز دیگر مانده که هنوز قسمت نشده ؟! نصوح پرسید کدام است ؟!

چوپان گفت همین دختریست که به ازدواج خود در آوردى چون آن هم از منفعت میش من است .

نصوح گفت : چون قسمت کردن او، مساوى با خاتمه دادن به حیات وى است بیا و از این امر درگذر؟ شبان قبول نکرد باز گفت : نصف دارائى خودم را به تو مى دهم ، تا از این امر درگذرى ، این مرتبه هم قبول نکرد. نصوح اظهار داشت تمام دارائى خود را مى دهم تا از این امر صرف نظر کنى ، باز نپذیرفت . ناچار جلاّد را طلبید و گفت : دختر را به دو نیم کن . سپس جلاد شمشیر را کشید تا بر فرق دختر زند دختر از وحشت لرزید و جزع کرد و از هوش رفت .

در این هنگام شبان جلو جلاد را گرفت و خطاب به نصوح کرد و گفت بدان نه من شبان و نه آن میش است بلکه ما هر دو ملکى هستیم ، که از براى امتحان تو فرستاده شده ایم ، سپس در آنموقع ، میش و چوپان هر دو از نظر غائب شدند. نصوح شکر الهى را بجا آورد و پس از عروسى تا مدتى که زنده بود عبادت و سلطنت مى کرد .

نتیجه داستان:

از این داستان نتیجه مى گیریم ، اگر کسى توبه کند خداوند متعال امور دنیا و آخرت او را اصلاح خواهد کرد و دعایش را مستجاب مى کند و او را در بین مردم و ملائکه عزیز و سربلند مى نماید و بزرگترین پاداش را بعد از امتحان در دنیا و آخرت به او عنایت مى نماید.

شعر ۱

الهى چه سازم پناهى ندارم

به جز توبه و گریه راهى ندارم

زهر سو گرفته مرا خوف و خشیت

به جز غصّه و غم سپاهى ندارم

برى هستم از کفر و از شرک و طغیان

به جز ذات پاکت پناهى ندارم

زکردار بد رفته بس آبرویم

به نزد تو جز روسیاهى ندارم

به آتش همه سوخته خرمن من

به بستان عمرم گیاهى ندارم

زافعال خود آنقدر شرمسارم

که نزد کسى عزّوجاهى ندارم

شعر ۲

اى خالق زمین و زمان حىّ لایزال

 من بنده ذلیل و تو معبود ذوالجلال

 ازدرد دل چه آرمت اى خانه دار دل

 احوال خود چه گویمت اى خانه سازحال

 ره یافتن بسوى تو فعلى بود یسیر

 پى خواستن به کنه تو امرى بود محال

 بى حضرت تو حدّ سخن نیست بنده را

 جز صحبت از امید و حکایت ز انفعال

 در حیرتم از اینکه چه گویم تو را جواب

یا رب اگر به عدل نمائى ز من سئوال

یاد عدالتت کندم پر ز اضطراب

فکر عنایتت کندم خالى از ملال

عفوت فزون تر است ز عصیان من اگر

عصیان من فزون بود از ماله المثال

یا رب هم از تو میطلبم بهر خود شفیع

بى اذن تو که را به شفاعت بود محال

ترسم دو روز فانى دنیایم افکند

در آتشى که هیچ نباشد در آن زوال

من آمدم براى تجارت در این جهان

سرمایه رفت از کف و من خالى از خیال

یا رب کرم ز هر صفتى بهتر است و من

جز بهترین صفت ندهم در تو احتمال

عاصى چه من نباشد و چون تو کریم نیست

در پیش عفو تو گنه من عظیم نیست 

 


[۱] . مجمع البیان : جلد ۱۰، صفحه ۳۱۸ .

[۲] . اصول کافى : جلد ۲، صفحه ۲۳۲ .

[۳] . بحار: جلد ۶، صفحه ۲۳ .

منبع: کتاب قصص التوابین میرخلف زاده با تصرف

۳ ۵ رای ها
امتیازدهی به این نوشته

لطفا مطالب این وبسایت را با ذکر منبع و لینک مطلب منتشر کنید!

لینک کوتاه مطلب : https://nidamat.com/?p=494

مطالب مرتبط
حمایت مالی از گناه شناسی

وَ جاهِدُوا بِأَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ؛ وجهاد کنید در راه خدا با اموال و جانهایتان (توبه 41)

عزیزانی که تمایل دارند در اجر اخروی تعالی اخلاقیات در جامعه، نشر و تبلیغ احادیث و معارف اهل بیت علیهم السلام و انجام فریضه امر به معروف و نهی از منکر، شریک باشند تقاضا میشود که ما را در پرداخت هزینه های جاری سایت گناه شناسی از قبیل هاست، پشتیبانی فنی ، تالیف و تولید پستها و… یاری فرمایند.

اشتراک ایمیلی در نظرات این پست
اطلاع از
جهت اطلاع از پاسخ دیدگاه، ایمیل شما منتشر نخواهد شد.
14 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
ارامش
دی ۸, ۱۴۰۲ ۱۴:۴۱

سلام توبه نصوح چه زمانی اتفاق افتاده

الیاس
فروردین ۳۱, ۱۴۰۲ ۱۰:۵۸

سلام خیلی بیت های قشنگی بود

خادم الحسن
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

طاعاتتان قبول؛
دعوتید به "رمضان است ولی حس محرم دارم"

گندم
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

بسیار زیبا و تاثیرگزار بود بارها عبارت توبه نصوح را شنیده بودم اما داستانش را نمیدانستم.

رضا
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

سلام سید
داستان واقعا زیبایی بود
لطفا کانال تلگرامی مارو در سایتتون تبلیغ کنید
اجرتون با سیدالشهدا
☜????تَــــــرکـــِ گُنـــ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ــــاهـــ????☞
????کانال جامع چه کنیم تـــرک گنــــاه کنیم…؟
????????????????????????
@tark_gonahan ✅

ناصر
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

من از نصوح بهترم می دونید چرا چون نصوح طرفدار دنیا بود و اگر چه حاضر بود کل دارائی خود را بدهد اما دختر را نمی داد-در صورتی که بنده حاضر بودم نه تنها کل دارائی بلکه زن وفرزندم را هم بدهم

وطن پرست
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

داستان با عقل جور درنمیاد. طرف دو جنسه بوده بعد ازدواج می کنه. درضمن کل طول عمر طرف رو حساب کنی نزدیک به عمر حضرت نوح می شه. واقعا چرا درکنار کتاب های ارزش مندی مثل نهج البلاغه همچین کتب زشت و سطحی وجود داره؟؟ مگه پستان طرف با زحمت و کار از بین می ره؟ یا چمیدونم طول عمر بز مگه چقدر بوده که اون همه بچه زاییده. بعدشم برای ازدیاد نسل بز نیاز به جفت داره. 

فرضا که تو خزینه قبل از این که نصوح رو بگردن گوهر پیدا شده باشه اون وقت می شه این همه امتناع نصوح باعث کنجکاوی پادشاه نشده؟؟ این که نصوح بعد از توبه درخواست اون همه زن رو رد کرده مقامش که از حضرت یوسف بالاتر می ره. بعدشم چجوری فقط با دلاکی شهوتش رو ارضا می کرده اما هیچ کس نمی فهمیده که طرف مذکر؟؟؟؟
همین داستان های سرتا پا دروغ رو رواج می دید که یک عده ضد دین به خودشون اجازه می دن به پیامبر اسلام توهین کنن
مدیر سایت
پاسخ به  وطن پرست
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

پاسخ:

ببخشید اونی که مریضه لازم نیست این داستانها و احادیث اونو از دین زده بکنه چون زمان خود پیامبران و ائمه اطهار علیهم السلام هم از این افراد زیاد بودند.
بعد تو این همه حدیث چرا شما گیر دادید به داستان؟؟
در ضمن کجای داستان حرفی از بز اومده؟؟؟

محمد اسحق جواد
پاسخ به  وطن پرست
بهمن ۷, ۱۳۹۵ ۲۱:۵۶

جناب نفھم! می دانی نویسندہ کیست؟ قبل از اینکہ بدون فکر وتامّل حملہ کنی در بارۂ خودت فکر کن
، کہ چہ قدر ارزش دارہ، تو عقل تو این قدر کوچکہ نہ آنی کہ حدیث نقل می کند، واقعا این حدیث چہ مشکلی داشت کہ حرف رکیک زدی؟ چند نفر مثل تو پیدا بشود دیگر واقعا مذھب فاتحہ اش خواندہ شدہ۔

سوم شخص
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

این آیه ای که در اول پیجتون گذاشتین آدرسش اشتباه! این آیه در سوره تحریم هست اما آیه ۸ این سوره است نه
لطفا قبل از اینکه متنی رو به اشتراک بگذارین اول از صحتش مطمئن شین
😉
😀

مدیر سایت
پاسخ به  سوم شخص
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

پاسخ:

سلام
حق با شما بود اصلاح شد اما فکر میکنم با این لحنتون اگر دسترسی داشتید یک کتک مفصل نثارمان می کردید!؟

بنده خدا
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

سلام بنده هم نظرم این است که داستانی که نقل کردید بد آموزی داره و مسئول سایت اگر واقعا خودش را جزو ۳۱۳ نفر دوست داره در آینده ببینه فقط میبایستی به ترجمه آیه ۸ سوره ترحیم و حدیث ها ذکر شده از رسول اکرم (ص) و امام صادق (ع) و امام هادی (ع) بسنده میکرد و دیگر این داستان را حذف میکردند. بنظرم از شما بعید بود.

مدیر سایت
پاسخ به  بنده خدا
آذر ۹, -۶۲۲ ۰۰:۰۰

پاسخ:

سلام علیکم
بنده داستانها را از جیب خودم نقل نمی کنم

14
0
دوست داریم نظرتونو بدونیم، لطفا نظر بدهید.x