عفو و گذشت در راه خدا – درسهایی از قرآن حاج آقا قرائتی

تاریخ پخش: ۱۳/۰۴/۹۴

بسم الله الرحمن الرحیم

«الهی انطقنی بالهدی و الهمنی التقوی»

۱- مقامات الهی بر اساس گذشت و جوانمردی

تمام پست هایی که خدا می دهد، بر اساس جوانمردی و گذشت است. قرآن می­فرماید: «وَمِنَ النَّاسِ مَن یَشْرِ‌ی نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْ‌ضَاتِ اللَّـهِ» (بقره/۲۰۷) . و از مردم کسى است که براى کسب خشنودى خدا، جان خود را مى‏فروشد و خداوند نسبت به بندگان مهربان است.

بعضی از جانشان می گذرند، مثل امیرالمؤمنین(ع) که جای پیغمبر(ص) خوابید. از جانش گذشت، شد علی!

۲- خاطره ای از یک پزشک و بازاری فداکار

پزشکی متخصص جراح از مشهد که مقیم در زمان جنگ به ایران آمد و مجروحین جبهه را جراحی می کرد. در آن زمان گفته بود دستگاهی بسیار خوب و مفید جراحی در آمریکا هست، که برای آوردنش پول میلیاردی و یک ضامن قوی می خواهد. یک بازاری قوی ضامن می شود و چکی می کشد و او هم دستگاه را می آورد و کارش موفق تر می شود در حالی که پزشک آن ضامن بازاری را نم­شناسد، سال ها می گذرد، ضامن با ماشینش به فرزند خود می­زند. و چشم و دماغ و صورت او مثل گوشت کوفته می شود. با سرعت او را به بیمارستان می­برند. می گویند: این تنها آن پزشک مسلمانی که از آمریکا آمده است را لازم دارد. در برخورد اول آن پزشک این بازاری ضامن را می­شناسد و می گوید: آنچه خدا توان به من داده است، برای سلامتی بچه شما به کار می گیرم. حالا یک جوان قبراقی است. این عوض آن خدمتی که آن بازاری برای مجروحان جفگ کرد.

یا از شکم  و لذت بگذرد. «فَمَن شَرِ‌بَ مِنْهُ فَلَیْسَ مِنِّی» (بقره/۲۴۹) گروهی به جبهه می­رفتند، رهبرشان گفت: جلوی چشمتان نهر آبی است. اگر از آن آب بخورید از ما نیستید مگر کمی از آن را.

یا از شهوت بگذرد. مثل حضرت یوسف ع که زلیخا همه درها را محکم بست و گفت: «هَیْتَ لَکَ….»، آماده است برای تو. (یوسف/۲۳) «غَلَّقَتِ» یعنی محکم بست. حضرت یوسف ع گفت: «قَالَ مَعَاذَ اللَّـهِ» پناه بر خدا.

بعضی برای رضای خدا و عبادت کردن از خواب خوش خود می­گذرند. «تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ» (سجده/۱۶) اگر از رختخواب خودت را برای نماز شب کندی.

یا از پول می­گذرد: «وَیُؤْثِرُ‌ونَ عَلَى أَنفُسِهِمْ وَلَوْ کَانَ بِهِمْ خَصَاصَهٌ» (حشر/۹) از خودش کم گذاشت، به دیگران داد و ایثار کرد.

ازفرزندش می­گذرد: «إِنِّی أَرَ‌ى فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُکَ» (صافات/۱۰۲). خداوند به ابراهیم فرمود: از فرزندت بگذر و او را قربانی کن.

از همسر می­گذرد: «إِنِّی أَسْکَنتُ مِن ذُرِّ‌یَّتِی بِوَادٍ غَیْرِ‌ ذِی زَرْ‌عٍ» (ابراهیم/۳۷) خدایا! زن و بچه ام را آورده ام در بیابان های مکه، که نه پرنده ای و نه گیاه سبزی هست. چون تو دوست داری.

یعنی تا نگذریم، چیزی به ما نمی دهند. باید یک دانه را زیر خاک بکنیم، اگر رفتیم زیر خاک، خوشه بیرون می آید.

پس هر کس می خواهد به یک جایی برسد، باید از یک چیزی دل بکند. دل بکند.

حضرت موسی ع هم از وطن و آسایش دل کند.

۳- الطاف الهی به فرزندان، به خاطر نیکی پدران

اگر برای رضای خدا کاری کردیم، قطعاً خدا جبران می کند. گرچه به نسل بعدی. حضرت موسی و خضر ع وارد روستایی شدند. و: «اسْتَطْعَمَا أَهْلَهَا» (کهف/۷۷) به مردم گفتند: ما گرسنه هستیم، «فَأَبَوْا أَن یُضَیِّفُوهُمَا» نان به آنها ندادند. ولی آنها دیوار خرابه­ای را مشاهده و حضرت خضر ع فرمود: این دیوار را اصلاح می­کنیم، حضرت موسی ع گفت: «قَالَ لَوْ شِئْتَ لَاتَّخَذْتَ عَلَیْهِ أَجْرً‌ا» برای این کار لااقل اجر و مزدی بگیر. حضرت خضر ع فرمود: دلیلش آن است که انسان صالحی یک گنجی را زیر این دیوار برای فرزندانش پنهان نموده و خدا اراده نموده که این گنج به فرزندانش برسد. خداوند می­خواهد مزد پدر را می خواهد بدهد و این گنج به غریبه ها نرسد.

۴- نیکی در برابر بدی، به جای انتقام گیری

انسان باید اهل گذشت باشد. بگذار سلامت نکنند، تو سلام کن! بگذار متلکت بگویند، تو سلام کن. «وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» (فرقان/۶۳) جاهل به تو متلک می اندازد، سلامش کن.

با شهید محراب آیت الله مدنی(ره)، همراه بودم، به همه حتی کودکان سلام می­کرد، به من فرمود: این جوانان زمانی به من جسارت می­کردند. آن قدر به آنها سلام کردم تا حالا آنها به من سلام می کنند.

قرآن هم می­فرماید: «ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» (مؤمنون/۹۶) و «وَیَدْرَ‌ءُونَ بِالْحَسَنَهِ السَّیِّئَهَ» (قصص/۵۴) بدی ها را با خوبی جواب بدهید. نگو تو یکی من هم یکی! بگذرید. غیظ کرده فحش داده محل نگذاشته، خداحافظی نکرد،  عروسی شما نیامده، برای شما چشم روشنی نیاورده است، بگذر! مگر ما امت پیامبر ص نیستیم؟ پیامبر ص در روز فتح مکه به آنها که او را زمانی زیاد اذیت کرده بودند، فرمود: همه ی شما را بخشیدم. عفو عمومی کرد. در حالی که زمانی خاکستر به سرش ریختند.

جوانمردی کنید، خدا جبران می کند. حضرت موسی ع هم جوانمردی کرد، خدا همه ی مشکلاتش را حل می کند. خوب!

از این داستان حضرت موسی ع می­فهمیم: از سنت های خوب ازدواج این است که در منزل دختر با پدرش گفتگو شود. «إِنَّ أَبِی یَدْعُوکَ» (قصص/۲۵) پدرم گفته است بیا خانه! بعد «إِنِّی أُرِ‌یدُ أَنْ أُنکِحَکَ» (قصص/۲۷) .

۵- سابقه داماد

شناخت داماد قبل از ازدواج لازم است. زیادی از ازدواج ها الآن به دون شناخت و کیلویی است. سریع خوشمان می آید. بگذارید داماد حرف بزند، چون

«تا مرد سخن نگفته باشد *** عیب و هنرش نهفته باشد» .

قرآن هم می­فرماید: «فَلَمَّا کَلَّمَهُ قَالَ إِنَّکَ الْیَوْمَ لَدَیْنَا مَکِینٌ أَمِینٌ» (یوسف/۵۴) یوسف وقتی تعبیر خواب را گفت، عزیز مصر گفت با این بیانی که تو داری، تو باید مسؤول غله و کشاورزی و گندم باشی. تغذیه مردم در اختیار تو.

«وَقَصَّ عَلَیْهِ الْقَصَصَ» (قصص/۲۵) موسی ع هم تاریخچه اش را برای پدر خانمش حضرت شعب ع تعریف کرد.

انسان در هر حال باید مفید به حال جامعه باشد من می گویم: مثل کلمه «ورامین» باشید. که اسم یک شهر است. واوش برود، «رامین» اسم انسان است. «ر» برود «امین» اسم و صفت نیکویی است. «الف» برود «مین». وسیله ی جنگی است. میمش برود، «یِن» واحد پول است. «ی» هم برود، «نون» نان خوراک انسان و لازم است.

رابطه ما با مسؤولین باید رابطه پتو باشد با ملحفه باشد که راحت و آسان با یک سنجاق وصل و یا جدا شویم. در دل کسی نرویم که ضامن همه خوبی ها و بدی هایش باشیم. خط های سیاسی هر کدام را که حق می دانید کمک کنید، اما محور نشوید. خودمان را نفروشیم. بد است که فکرش و رأیش را بفروشد.

۶- فداکاری حضرت داود و دریافت حکمت و حکومت

قصه ای است در قرآن به نام طالوت و جالوت. در جنگ بین طالوت و جالوت یک پسر شانزده هفده ساله ای بود به نام داود که بعد هم پیامبر شد، رهبر کفر را کشت. مثل شهید حسین فهمیده سیزده ساله. «وَقَتَلَ دَاوُودُ جَالُوتَ» (بقره/۲۵۱) . داود از خودش گذشت و جوانمردی نشان داد خدا هم: «وَآتَاهُ اللَّـهُ الْمُلْکَ» (بقره/۲۵۱) خدا ملک و حکومت را به داد. داود پیامبر و پسرش سلیمان هم حکومت داشت. «وَعَلَّمَهُ مِمَّا یَشَاءُ» هر چه خدا خواست به او داد.

                            «والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته»