خداوند اراده اش این است که بندگانش پاک به ملاقات او روند، برای پاک شدن بندگان راه های مختلفی وجود دارد که قسمتی در اختیار بندگان است (مثل توبه و انجام اعمال صالح) و قسمت دیگر در اختیار او نیست.
برای این پاک کننده های گناهان تعابیر مختلفی در روایات وجود دارد از جمله کفاره، محو کننده، موجب مغفرت، تبدیل کننده به حسنات و … که همانطوری که از ظاهر این تعابیر پیداست بعید است همه آنها به یک معنی باشند.
به هر حال ما از تعبیر کفاره گناهان شروع کردیم و اینکه چه چیزهایی کفاره گناهان هستند!
معنای کفاره
کفاره از ماده “کفر” بوده که در لغت به معنای پوشاندن آمده؛ و به “کشاورز”، کافر گویند زیرا دانه را زیر خاک پنهان می‌کند؛
و اینکه قرآن فرمود:
«وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْکِتَابِ آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَکَفَّرْنَا عَنْهُمْ سَیئَاتِهِمْ…»( مائده/سوره۵، آیه۶۵. )
«و اگر اهل کتاب ایمان بیاورند و تقوا پیشه کنند، گناهان آنها را می‌بخشیم…»
تصریح بر این مطلب دارد که از گناهان آنها چشم‌پوشی کرده و عقاب را برداشته است.
از این جهت به کفارات، “کفّاره” گویند، زیرا موجب پوشیده شدن و نادیده گرفتن گناهان میشود؛
لذا شأن کفاره، پوشاندن خطیئه است.
“کفاره” در شرع مقدس به عبادت خاصی اطلاق میشود که برای عقوبت افراد، سقوط عقوبت یا تخفیف در آن تعیین شده است و همانطور که اشاره شد برخی از پیامدها و بلایا کفاره و ازبین برنده گناهان هستند.
فقر، بیماری و گرفتاری دنیا و سخت جان دادن کفاره گناهان
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: إنّ المؤمنَ إذا قارَفَ الذُّنوبَ ابتُلِیَ بها بالفَقرِ، فإن کانَ فی ذلکَ کفّارهٌ لِذُنوبِهِ و إلّا ابتُلِیَ بالمَرضِ، فإن کانَ ذلکَ کفّارهً لِذُنوبِهِ و إلّا ابتُلِیَ بالخَوفِ مِن السُّلطانِ یَطلُبُهُ، فإن کانَ ذلکَ کفّارهً لِذُنوبِهِ و إلّا ضُیِّقَ علَیهِ عِندَ خُروجِ نفسِهِ، حتّى یَلقَى اللّهَ حِینَ یَلقاهُ و ما لَهُ مِن ذنبٍ یَدَّعِیهِ علَیهِ فَیَأمُرُ بهِ إلى الجَنَّهِ.
هر گاه مؤمن گناه کند، به سبب آن گناهان گرفتار فقر شود تا اینکه این گرفتاری کفاره گناهانش باشد، اگر فقر، گناهانش را پاک نکرد، به بیمارى مبتلا شود تا اینکه این گرفتاری کفاره گناهانش باشد و اگر آن هم گناهانش را نزدود، به ترس از تعقیب قدرت حاکمه گرفتار آید تا اینکه این گرفتاری کفاره گناهانش باشد و اگر این نیز گناهانش را پاک نکرد هنگام مردن بسختى جان دهد، تا آن که سرانجام خدا را بدون گناهى که به سبب آن بازخواست شود، دیدار کند و دستور رسد که او را به بهشت برند.
فریاد رسی مظلومان کفاره گناهان کبیره
امیرالمؤمنین امام على علیه السلام :
مِن کَفّاراتِ الذُّنوبِ العِظامِ إغاثَهُ المَلهوفِ و التَّنفیسُ عنِ المَکروبِ.
« میزان الحکمه، ج۱۰، ص: ۱۵۶ حدیث:۱۷۸۵۰.»
از جمله کفّارههاى گناهان بزرگ، فریادرسى ستمدیده و شاد کردن غمناک است.
خدمت کردن به خانواده، کفّاره گناهان کبیره
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: خِدمَهُ العِیالِ کَفّارَهٌ لِلکَبائرِ و تُطفئُ غَضَبَ الرَّبِّ.
خدمت کردن به خانواده، کفّاره گناهان بزرگ است و خشم پروردگار را فرو مىنشاند.
میزان الحکمه، ج۱۰، ۱۵۴، حدیث: ۱۷۸۳۷.
سه تا از کفاره های گناهان
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: ثلاثٌ کَفَّاراتٌ: … إفشاءُ السَّلامِ، و إطعامُ الطَّعامِ، و التَّهجُّدُ باللیلِ و النّاسُ نِیامٌ.
سه چیز کفّاره (پاک کننده گناه) است: رواج دادن سلام (سلام کردن به همگان)، اطعام کردن، و عبادت در شب، هنگامى که مردم خفتهاند.
مکارم الأخلاق: ۲/ ۳۲۵/ ۲۶۵۶.
کفاره غیبت
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: کَفّارَهُ الاغتِیابِ أن تَستَغفِرَ لِمَنِ اغتَبتَهُ.
کفّاره غیبت این است که براى کسى که از او غیبت کردهاى آمرزش طلبى.
میزان الحکمه، ج۱۰، ص۱۵۴، حدیث ۱۷۸۳۸.
اجابت مؤذن کفّاره گناهان
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله: إجابَهُ المُؤذِّنِ کَفّارَهُ الذُّنوبِ.
اجابت کردن مؤذن، کفّاره گناهان است.
جامع الأخبار: ۱۷۲/ ۴۰۷.
مرگ کفاره گناهان مؤمنین
قابل توجه کسانی که از مرگ می ترسند!
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله:
المَوتُ کَفّارَهٌ لِذُنوبِ المؤمنینَ.
«مرگ، کفّاره گناهان مؤمنان است.»
پس بیایید سعی کنیم مؤمن باشیم.
بحار الأنوار: ۸۲/ ۱۷۸/ ۲۱.
در دست تکمیل
