آرشیو دسته:
ریا
در این دسته درباره گناه و رذیله اخلاقی ریا بحث می‌کنیم که هم اخلاقی است و هم اعتقادی.
ریا در لغت
ریا از ریشه «ر أ ی» و مصدر رؤیت مشتق شده و به این معناست که شخص کار نیکی را با انگیزهٔ جلب‌توجه و طلب منزلت و مقام در قلوب مردم انجام دهد. این واژه به معنای تظاهر و نشان دادن به غیر نیز استفاده می‌شود.
کلمه سُمعه هم برخی اوقات بجای ریا استفاده می‌شود، سمعه از سماع گرفته شده و به معنی طلب منزلت در قلوب مرم به‌وسیله انتشار موجبات منزلت است.
ریا در اصطلاح
معنای اصطلاحی ریا این است که انسان کار خوبی را به‌قصد تظاهر و نشان دادن به مردم انجام دهد، نه برای خدا؛ ریا هم در اعمال عبادی مانند نماز و هم در امور غیرعبادی مانند انفاق محقق می‌شود.
به‌عبارت‌دیگر ریا یعنی اراده مقام و منزلت به‌وسیله اطاعت خداوند متعال، بنابراین به چنین عابدی مرائی «ریاکار یا خودنما» و به مردمی که عابد، عبادتش را به آن‌ها می‌نمایاند تا جایی در دل آن‌ها پیدا کند رائی و به عملی که شخص ریاکار اظهار می‌کند مرائی به «وسیله ریا» و به‌قصد این شخص ریا می‌گویند.
مقابل ریا اخلاص قرار دارد و به کسی که اخلاص دارد مخلص گفته می‌شود.
حکم ریا
اخلاص شرط صحت عبادت است و ریا در آن حرام و موجب بطلان عمل است.
لز پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که فرمود: «خداوند عملی را که هم وزن ذره ای در آن ریا باشد نمی پذیرد.»(مستدرک الوسائل جلد 1 صفحه 12.)
ریا در قرآن
واژهٔ ریا ۵ بار در قرآن آمده است؛ سه بار به‌صورت مصدری و دو بار به‌صورت فعلی. هر پنج بار به معنای اصطلاحی به کار رفته است. مثلاً در آیه 264 سوره بقره آمده است:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَ الأذَی کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الآخِرِ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بخشش‌های خود را با منّت و آزار باطل نسازید همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم، انفاق می‌کند و به خدا و روز رستاخیز ایمان نمی‌آورد.»
انواع ریا
بر اساس موضوع چند نوع ریا وجود دارد.
در اصل ایمان
یعنی در ظاهر شهادتین بگوید ولی در دل، آن را انکار و تکذیب کند. این ریا کفر و نفاق است.
در عبادات با تصدیق اصل دین
کسی که اصل دین را قبول دارد و در حضور مردم نیز عبادت‌ها را بجا می‌آورد، ولی در خلوت خودش واجبات را ترک می‌کند.
ریا در مستحبات
در چگونگی و وصف عبادت واجب یا مستحب
مانند حضور در نماز جماعت پیش از مردم به‌قصد صف اول و امثال این.
ارتداد
الامن من مکر الله یا ایمن دانستن خود از مکر خدا
بدعت
تعرب بعد الهجرة (بازگشت به جاهلیت و کفر)
دشمنی با اهل بیت علیهم السلام یا نصب
سایر اعتقادات غلط و باطل
سحر، جادو و کهانت
حکایت مـرد زاهـد و ریـا کــار
مرد زاهدی، روزی به مهمانی شخصیتی بزرگ رفت. هنگام غذا خوردن فرا رسید. زاهد از عادت همیشگی غذا کمتر خورد .
بعد از غذا، نوبت نماز خواندن رسید. مرد زاهد به نماز ایستاد، اما بر خلاف همیشگی، نماز را طولانی به جا آورد. پس از آنکه به خانه…
چرا خداوند عملی را که ذرهّّّای در آن شرک و ریا باشد، نمىپذیرد؟
سؤال: چرا خداوند کارهایى را که ذرّهاى شرک و ریا در آن باشد، نمىپذیرد؟
پاسخ: خداوند مىفرماید:
«أنا خیر شَریک فمَن عَمل لى ولِغیرى فهو لِمَن عَمله غیرى» (وسائل، ج 1، ص 72)
من بهترین شریک هستم، اگر کسى عملى را انجام بدهد که هدفش هم…
به کدامین گناه انسان همیشه در جهنم می ماند؟
(ان الله لا یغفر ان یشرک به ویغفر ما دون ذلک لمن یشاء ومن یشرک بالله فقد افتری اثما عظیما)
همانا خداوند کسی را که به ذات اوشریک آورد نمی بخشد وغیر ازاین اگرگناهی باشد آن رابنا بر مشیت خود می بخشد. هرکس که به خدا شریک سازد، همانا که…
ریاء و خودنمائی از آفات اعمال
هر محصولی آفتی دارد و از جمله محصولات، عمل انسان است چرا که دنیا مزرعه آخرت است، و یکی از آفات محصول عمل انسان در دنیا ریا و خودنماییست!
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند:
کسی که به ریای مردم نماز بخواند او مشرک است؛ و کسی که…
موانع استجابت و قبولی استغفار
بعضی از صفات رذیله و انحرافات فکری و عملی، آن قدر مبغوض خداوند است که هیچ وجه قابل گذشت نیست، مگر آن که شخص، خود را از آن تهی کرده و به صفات کمالیه مقابل آن مزین سازد. وجود چنین صفات رذیله ای در شخص گنهکار، مانع از پذیرش استغفار و راه…
ریاء و حیاء در امر خیر ممنوع
اشاره به امری شایع در بین بیشتر مردم
رسول خدا (صلى الله علیه وآله وسلم) :
براى ریا و جلب توجه دیگران, هیچ عمل خیرى را انجام نده و هیچ کار خیرى را براى شرم و حیا ترک نکن.
لاتَعمل شیئاً من الخیر ریاءً ولا تَدَعه حیاءً.
تحف…
ریاء و حضور در مسجد و مراسم مذهبی
سؤال: حضور در مراسم مذهبى، نوعى مطرح کردن خود است، آیا این کار، ریا و تظاهر نیست؟
پاسخ: اولًا هر خودنمایى و تظاهرى حرام نیست. زن و مرد که خود را براى یکدیگر آرایش مىکنند، براى تظاهر است و همین تظاهر عبادت است.
سفارش اسلام به حضور…
گفتن کار خیر به دیگران ممنوع
نگهداری عمل سخت تر از عمل!؟
امام باقر (علیه السلام) فرمود:
نگهدارى عمل از خود عمل مشکل تر است. راوى گفت: نگهدارى عمل یعنى چه؟
امام فرمود: یعنى انسان عملى براى خداى یکتا دور از چشم مردم انجام مى دهد و در نامه عمل او همینطور ثبت مى…
آیا پاداش ده برابر، براى انجام هرکار نیک است؟
سؤال: آیا پاداش ده برابر، براى انجام هرکار نیک است؟
پاسخ: قرآن مىفرماید:
«مَن جاءَ بالحَسنَة فلهُ عَشر أمثالها» (انعام/160)
هر کس کار شایستهاى بیاورد، ده برابر پاداش دارد.
آنچه مهم است آوردن کار شایسته به قیامت است، نه انجام آن…
ورود
