Take a fresh look at your lifestyle.
آرشیو دسته:

سحر، جادو و کهانت

بسم الله الرحمن الرحیم

در این دسته درباره سحر و جادو و ملحقات آن از قبیل شعبده‌بازی، تسخیر اجنه و ارواح و کهانت بحث خواهد شد. از سحر ازجمله گناهانی است که کبیره بودنش درآیات و روایات تصریح شده است.

سحر در لغت

سحر لفظی است عربی در لغت به معنای خدعه و نیرنگ، چشم‌بندی، تغییر دادن ماهیت و صورت واقعی شی‌ء به امری غیرحقیقی یا خیالی و به تعبیر قاموس: سحر کردن یعنی خدعه نمودن. اظهار باطل در چهره حق، برگرداندن چیزی از مسیر درست آن و هر چیزی که منشأ و سبب آن دقیق و لطیف باشد، آمده است: کل ما لطف و دق. برخی لغویان گفته‌اند: اصل سحر تبدیل چیزی از حقیقت خود به غیر آن است و به عمل ساحر ازاین‌جهت که باطل را به صورت حق نشان می‌دهد و چیزی را در خیال افراد، خلاف حقیقت آن نمایان می‌سازد، سحر گفته‌اند.[1] مترادف آن در زبان فارسی «جادو» و در زبان انگلیسی Magic  می‌باشد. در هند باستان سحر را «یاتو،yatu» می‌نامیدند. در زبان پهلوی «جادوک» و در ادبیات زردشتی به معنای «دروغ و دروغ پرست» آورده شده است

در مفردات راغب که مخصوص واژه‌های قرآن است به سه معنی اشاره شده است: ۱. خدعه و خیالات بدون حقیقت و واقعیت همانند شعبده و تردستی. ۲. جلب شیطان‌ها از راه‌های خاصی و کمک گرفتن از آنان. ۳. معنی دیگری است که بعضی پنداشته‌اند و آن این‌که: ممکن است، با وسایلی ماهیت و شکل اشخاص و موجودات را تغییر داد، مثلاً انسان را به‌وسیله آن به صورت حیوانی درآورد، ولی این نوع خیال و پنداری بیش نیست و واقعیت ندارد.[2]

سحر در اصطلاح فقه

فقها از سحر تعریف‌های مختلفی ارائه کرده‌اند. این اختلاف در تعریف موجب شده که بعضی کارها بنا بر برخی تعریف‌ها از مصادیق سحر و بنا بر تعاریفی دیگر، خارج از آن قلمداد گردد ولی نقطه اشتراک همه تعاریف از سحر این است که سبب آن، پنهان و غیرمتعارف است؛ بنابراین، چنانچه سبب، متعارف و آشکار باشد، سحر به شمار نمی‌رود؛ ازاین‌رو، ایجاد افعال شگفت‌آور با استفاده از اسباب طبیعی یا اشکال هندسی مصداق سحر نخواهد بود؛ چنان‌که ایجاد عمل خارق‌العاده با بهره‌گیری از اسباب شرعی از قبیل ذکر، دعا و آیات قرآن نیز همین حکم را دارد؛ بلکه به‌تصریح برخی، هر عملی که منشأ آن خواص اشیا، حتی حروف باشد همین‌گونه است و مصداق سحر نمی‌باشد.[3]

به‌طورکلی سحر عملی خارق‌العاده است که گاهی یک نوع چشم‌بندی و تردستی است و گاه تنها جنبه روانی و خیالی و تلقینی دارد؛ و گاه با استفاده از خواص ناشناخته فیزیکی و شیمیایی بعضی از اجسام و عناصر و گاه از طریق کمک گرفتن از شیاطین انجام می‌گیرد.

عمل کهانت یا تسخیر نیز بنا بر بعضی تعریف‌ها، مصداق سحر و بنا بر بعضی دیگر، خارج از سحر می‌باشد. کهانت به کسر کاف و به فتح آن فال‌گویی و آن عملی است که موجب اطاعت بعض اجنه از فرمان انسان می‌گردد که از آن به تسخیر جن تعبیر می‌کنند و قریب به سحر می‌باشد.

در تعریف کاهن گفته‌اند: «الکاهن من یتعاطی الخبر عن الکائنات فی مستقبل الزمان» یعنی کاهن کسی است که از وقایع و حوادث آینده خبر دهد.

و نیز گفته‌اند: «الکاهن من کان له رأی من الجن یأتیه الاخبار»؛ کلمه «رأی» بر وزن غنی یعنی صاحب‌رأی و تابع؛ و این تعریف مشهور می‌باشد. بالجمله کهانت به اجماع و اتفاق امامیه حرام است.

از امام علی عليه السلام نقل شده است که:

«المُنَجِّمُ كالكاهِنِ ، و الكاهِنُ كالسّاحِرِ ، و السّاحِرُ كالكافِرِ ، و الكافِرُ في النّارِ؛ اختربين همچون كاهن است و كاهن مانند ساحر و ساحر به منزله كافر و كافر در آتش است.»(بحار الأنوار : 58 / 254 / 41.)


[1]. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، واژه «سحر» ج۳، ص۱۳۵و ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، واژه «سحر» ج۴، ص۳۴۸.   

[2]. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات راغب، ج۱، ص۴۰۰، «سحر».

[3]. موسوی گلپایگانی، محمدرضا، هدایة العباد، ج۱، ص۳۴۲. و نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۲، ص۸۵ .

برخی از واجبات و محرّمات اعتقادی

1. مرتد شدن (خارج شدن از دین اسلام) «حرام، از برزگترین گناهان» (کسی که پدر و مادر او مسلمان باشد و پس از بلوغ اظهار اسلام کند و سپس مرتد شود اگر مرد باشد کشته می‌شود و توبه‌اش در ظاهر پذیرفته نمی‌شود و اگر زن باشد...) 2. شرک به خدا…

سحر و جادو از دیدگاه علم و دین

● مقدمه درباره سحر و جادو در متون دینی، بحث در دو حیطه انجام می گیرد: ۱) معنای سحر و حقیقت آن چیست؟ ۲) آیا سحر مطلقاً حرام است یا در بعضی موارد و بعضی از اقسام آن جایز است؟ بخش دوم جنبه جامعه شناختی ندارد و بیش تر به فقه مربوط می…

راههای نجات از شر سحر و جادو !

پرسش: به نظر شما چرا خدا از بین شرور که به صورت کلی بیان می کند، در سوره فلق فقط این سه تا شر را انتخاب کرده است؟ تاریکی، سحر و حسود؟ مگه اینها چه خصوصیت مشترکی دارند؟ سوره فلق «قل اعوذ برب الفلق» بگو پناه می برم به پروردگار سپیده دم…

آیا سحر و جادو واقعیت دارد؟!

سحر واقعیت یا خرافات؟ در این که آیا سحر واقعیت دارد یا جزو خرافات مى باشد، بین علماى اسلام، به خصوص علماى شیعه و سنّى اختلاف نظر وجود دارد. بیش تر علماى شیعه سحر را صرف خرافات مى دانند و به این آیه قرآن استدلال مى کنند که «فَإِذَا…

مقاله/ سحر و جادو در قرآن و حدیث

  آنچه در این پست می خوانید: اشاره به موضوع بحث‏: تعریف سحر: ماهیت و حقیقت سحر: پیشینه سحر: سحر از نگاه وحى: منشأ کفر: بطلان و بى‏ ثمرى سحر: اذن تکوینى‏: تفاوت سحر با معجزه‏: سحر در منظر فقه و حدیث‏: پی نوشت ها:…