دروغ، کذب، شایعه، شهادت دروغ

در این دسته درباره دروغ یا کذب و شایعه و شهادت دروغ که انواعی از دروغ هستند بحث می‌شود. البته تهمت و بهتان هم انواعی از دروغ هستند که مجزا در مورد آن‌ها بحث می‌شود.

دروغ از گناهان کبیره است که در قرآن و حدیث از آن نهی شده است. دروغ یا کذب از رذایل اخلاقی و به معنای گفتن اخبار خلاف واقع و سخن برخلاف حقیقت با علم به نادرست بودن آن‌ها است. دروغ گفتن ممکن است به‌صورت زبانی یا عملی باشد.

در تعریف شایعه که نوعی دروغ‌پراکنی است گفته‌اند که شایعه عبارت است، از یک گزاره ویژه و گمانی که ملاک‌های اطمینان‌بخش رسیدگی در وجود، وجود نداشته باشد که معمولاً به‌صورت شفاهی از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد.

شهادت دروغ یکی از گناهان قضائی و از بزرگ‌ترین گناهان کبیره است که خداوند متعال آن را با شرک همسان دانسته است.^{(حج/سوره ۲۲، آیه ۳۰-۳۱.)}

از حضرت امام على علیه‌السلام نقل شده است که می فرمایند:

«يَكتَسِبُ الكاذِبُ بِكِذْبِهِ ثَلاثاً سَخَطَ اللّه ِ عَلَيهِ وَ استَهانَةَ النّاسِ بِهِ وَ مَقْتَ المَلائِكَةِ لَهُ: دروغ‌گو با دروغ خودش سه چيز به دست می‌آورد: خشم الهى بر او، اهانت به خودش از طرف مردم و سرزنش و نكوهش فرشتگان نسبت به او.» _{(تصنیف غرر الحکم و درر الکلم، جلد 1، ص 283، حدیث 4419.)}