شباهت و تفاوت تقیه و نفاق
شباهت تقیه و نفاق در این است که شخص در هر دو، چیزی را که به آن معتقد است پنهان میکند. اما در تقیه برخلاف نفاق- که موضوع آن تظاهر به حق و پنهان کردن شرک و باطل است- مؤمن به دلیل بیم از رسیدن ضرر و زیان مالی یا جانی برای خود یا دیگری، از اظهار حقیقت خودداری میکند.[۱]
آیت الله مکارم شیرازی هم در این زمینه مینویسند: نفاق درست نقطه مقابل تقیّه است، منافق کسى است که در باطن به مبانى اسلام اعتقاد ندارد یا در آن تردید دارد و متزلزل است، ولى در میان مسلمین اظهار اسلام مى کند.
تقیّهای که ما مى گوییم این است که در باطن اعتقاد صحیح اسلامى دارد، منتها تابع نظر بعضى از تندروان وهّابى که همه مسلمین را جز خودشان، کافر میدانند و براى آنها خط و نشان میکشند و تهدید میکنند، نیست؛ هرگاه فرد با ایمانى عقیده خود را براى حفظ جان و مال و ناموس خود، از این گروه متعصّب کتمان کند، تقیّه است و عکس آن نفاق. [۲]
تقیّه در حقیقت از یکسو، سپر دفاعی برای مؤمن جهت مصون ماندن از تعرّض دشمن و تحفّظ از خطرهایی همچون حبس، تبعید، قتل و محرومیت از حقوق قانونی است و از سوی دیگر، عامل حفظ وحدت و مانع پراکندگی مؤمنان است.
___________________
[۱]. اللوامع الالهیه فی المباحث الکلامیه، مقداد بن عبداللّه فاضل مقداد، ص ۳۷۷، چاپ محمدعلی قاضی طباطبائی، قم ۱۳۸۰ ش و نقض الوشیعه (الشیعه بین الحقائق و الاوهام)، محسن امین، ص ۱۸۵، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲]. گرد آوری از کتاب: شیعه پاسخ میگوید، آیت الله العظمى ناصر مکارم شیرازى،، مدرسه الامام على بن ابى طالب (ع)، قم،۱۳۸۷ ه. ش، ص ۳۴.