با توبه مفتوح همیشه است
۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
بابُ التّوبَهِ مَفتُوحٌ.
درب توبه همیشه باز است. (الشهاب فی‌الحِکم و الآداب، ص ۱۸)
استغفار دوای درد گناه
۲ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
لِکُلِّ داءٍ دَواءٌ وَ دَواءُ الذَّنبِ اَلاِستِغفارُ.
هر دردی دوا و درمانی دارد. داروی گناه، طلب آمرزش و استغفار کردن است. (ثواب‌الاعمال، ص ۳۶۵)
حقیقت توبه چیست؟
۳ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
التّوبَهُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وَ اسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ وَ تَرْکٌ بِالْجَوارِحِ، وَ اِضمارٌ أنْ لایَعُودَ.
توبه عبارت است از: پشیمانی در دل، استغفار با زبان، ترک گناه در عمل و تصمیم بر عدم ارتکاب مجدّد آن. (فهرست غرر، ص ۳۹)
توبه کننده مانند کسیست که گناه نکرده است
۴ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلتّائِبُ مِنَ الذّنبِ کَمَن لاذَنْبَ لَهُ.کسی که از گناه توبه کرده مانند کسی است که گناهی نکرده است. (الشهاب فی الحِکم و لآداب، ص ۱۸)
تأخیر انداختن دغلکاریست
۵ـ امام جواد(ع):
تَأخیرُ التّوبَهِ إِغترارٌ.
(سهل‌انگاری در توبه) و به تأخیر انداختن آن، یک خُدعه و عمل فریبکارانه است.
(تحف‌العقول، ص ۴۸۰)
امروز و فردا کننده توبه دین ندارد
۶ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
لادینَ لِمُسوِّفٍ بِتَوبَتِه!کسی که توبه را به تأخیر می‌اندازد و امروز و فردا می‌کند دین و ایمان ندارد! (فهرست غرر، ص ۴۰)
تقوا (خداترسی) درب توبه
۷ـ امام حسن مجتبی(ع):
التَّقوی بابُ کُلِّ تَوبَهٍ.
تقوا و پرهیزکاری درب ورودی هر گونه توبه و انابه است. (بحار، ج ۷۸، ص ۱۱۰)
آخرین مهلت توبه
۸ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اَلتّوبهُ معَروضَهٌ فی‌الجَسَدِ مادامَ الروُّحُ فیها.
تا زمانی که روح در بدن آدمی است هنوز جای توبه برایش باقی است. (بحار، ج ۶۳، ص ۲۲۰)
محبوبترین چیز نزد پروردگار
۹ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
لَیسَ شَیءٌ اَحبُّ اِلَی اللهِ مِن مُؤْمِنٍ تائِبٍ أَو مؤْمِنَهٍ تائِبَهٍ.
چیزی در نزد خدا محبوب‌تر از یک مرد یا یک زن توبه‌کننده نیست. (سفینه، ج ۱، ص ۱۲۶)
توبه همان پشیمانیست
۱۰ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
النَّدمُ تَوبَهٌ.
پشیمانی از گناه، خود، توبه از گناه است. (تحف‌العقول، ص ۵۵ ـ الشهاب فی‌الحِکم و الآداب، ص ۹)
آمرزش گناه، بدون استغفار فقط با پشیمانی
۱۱ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
ما مِن عَبدٍ أَذنَبَ ذَنباً فَنَدِمَ عَلَیهِ اِلاّ غَفَراللهُ لَهُ قَبلَ أَن یَستَغفِرَ.
هر بنده‌ای که از گناهی که مرتکب شده پشیمان شود، پیش از آنکه استغفار کند خداوند گناهش را می‌آمرزد. (جامع احادیث الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۳۸)
عطر استغفار از بین برنده بوی گناه
۱۲ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
تَعَطّروا بِالاِستغفارِ وَلا تَفضَحَنَّکُم رَوائِحُ الذُّنوبِ!
با استغفار کردن، خود را معطّر و خوشبو کنید تا رایحه (متعفن) گناه، شما را مفتضح ننماید! (جامع احادیث‌الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۳۷)
نشانه کسی که واقعا از آتش جهنم می ترسد
۱۳ـ «امام زین‌العابدین(علیه‌السلام)»:
مَن اَشفَقَ مِنَ النّارِ بادَرَ بِالتَّوبَهِ اِلیَ اللهِ مِن ذُنُوبِهِ و راجَعَ عَنِ المَحارِم.
کسی که (براستی) از آتش دوزخ می‌ترسد بی‌درنگ از گناهانش به درگاه خداوند توبه می‌کند و از عمل حرام و نا‌بکار خود دست برمی‌دارد. (تحف‌العقول، ص ۲۸۹)
پشیمانی از گناه مقدمه ترک گناه است
۱۴ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
اِنّ النّدَمَ عَلَی الشَّرِ یدعو اِلی تَرکِه.
پشیمانی از کار بد، خود باعث ترک آن خواهد شد.
(اصول کافی، ج ۴، ص ۱۵۹)
حقیقت توبه نصوح
۱۵ـ امام هادی(ع):
التَّوبَهُ النَصوحُ أَن یکونَ الباطِنُ کَالظّاهِرِ و اَفضلَ مِن ذلِک.
توبه خالصانه آن است که باطن شخصی با ظاهر او یکی باشد بلکه بهتر و والاتر. (سفینه، ج ۱، ص ۱۲۶)
اعتراف به گناه(نزد پروردگار) همان توبه است
۱۶ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
المُقِرُّ بِالذُّنوبِ تائبٌ.
کسی که به گناهان خود اعتراف می‌کند، او دیگر توبه کرده است. (فهرست غرر، ص ۱۲۶)
خوشا به حال کسی که بخاطر گناهش گریه می کند
۱۷ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
طوبی لِمَن بکَی عَلی خَطیئتِهِ وَ أَمِنَ النّاسُ شَرَّهُ.
خوشا به حال کسی که به خاطر گناهانی که مرتکب شده گریه می‌کند (و پشیمان است) و مردم دیگر از شر و آزار او در امان هستند. (الفقیه، ج ۴، ص ۴۰۵)
مکانیزم صد بار اگر توبه شکستی باز آی!
۱۸ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
کُلَّما عادَ المؤمِنُ بِالاِستغفارِ وَالتَّوبَهِ عادَاللهُ عَلَیهِ بِالمَغفِره.
هر بار که مؤمن توبه و استغفار خود را تجدید کند خدا نیز مغفرت و آمرزش خود را برای وی تجدید می‌نماید.
(سفینه، ج ۱، ص ۱۲۷)
دوا و شفای مرض گناه
۱۹ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه‌السلام»:
الذُّنوبُ اَلدّاءُ وَ الدّواءُ اَلاستِغفارُ وَ الشِفاءُ أَن لاتَعُودَ.
گناهان درد است و دوای آن استغفار، و شفا و بهبودی عدم ارتکاب مجدد آن است.
(جامع احادیث الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۲۸)
استغفار از گناه همراه با اصرار بر گناه یعنی مسخره کردن خود
۲۰ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
مَن أَصََرَّ عَلی‌المَعاصی و طَلبَ العَفوَ مِن رَبِّهِ وَ لَم یَتُبْ فَقَدِ اسْتَهزَأَ بِنَفسِهِ!
کسی که بر ارتکاب گناه پافشاری می‌کند و از آن دست‌بردار نیست و (در عین حال) از خدای خود طلب عفو و بخشش می‌کند در حقیقت خود را مسخره کرده است!
(مواعظ عددیّه، ص ۲۰۰)
هر چقدر گناه بزرگ باشد با توبه بخشیده می شود
۲۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
لَو عَمِلْتُمُ الخَطایا حتّی بَلَغَ الیَ السّماءِ ثُمَّ نَدِمتُم لَتابَ اللهُ عَلَیْکُم.
شما اگر آنقدر گناه کرده‌اید که تا به بلندی آسمان رسیده سپس از کرده خود پشیمان شدید خداوند توبه شما را می‌پذیرد.
(لئالی‌الاخبار، ج ۱، ص ۳۶۴)
خداوند آمرزنده و مهربان قبول کننده توبه بندگان است
۲۲ـ «امام محمدباقر(علیه‌السلام)»:
اِنَّ اللهَ غَفورٌ رَحیمٌ یَقبَلُ التَّوبَهَ وَ یَعفو عَنِ السَّیِّئاتِ فَاِیّاکَ أَن تُقَنِّطَ المؤمنینَ مِن رَحمهِ‌الله.
خدا مسلّماً آمرزنده و مهربان است، توبه بنده را می‌پذیرد و از گناهانش درمی‌گذرد و تو برحذر باش، مبادا که مؤمنان را از رحمت خدا مأیوس کنی.
(سفینه، ج ۱، ص ۱۲۷)
توبه واقعی عامل جلب محبت خدا و پوشیده شدن عیوب در دنیا و آخرت
۲۳ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اِذا تابَ العَبدُ تَوبَهً نَصوحاً أَحَبَّهُ اللهُ فَسَتَرَ عَلَیهِ فی‌الدُّنیا والآخره.
وقتی بنده توبه خالصانه می‌کند خدا هم او را دوست می‌دارد و عیوبش را در دنیا و آخرت می‌پوشاند. (اصول کافی، ج ۴، ص ۱۶۲)
خداوند کسی را که گناه نکرده بیشتر دوست دارد
۲۴ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
اِنَّ اللهَ یُحِبُّ العَبدَ المُفَتِّنَ التَّوّابَ وَ مَن لَم یَکُن ذلِکَ مِنهُ کانَ أَفضَل.
خداوند بنده‌ای که به گناه آلوده بوده و مرتب در حال توبه است دوست می‌دارد. البته آن کس که گناه نکرده از او افضل و بالاتر است.
(اصول کافی، ج ۴، ص ۱۶۸)
استغفار عامل جلب مغفرت
۲۵ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
انّ المُؤمِن لَیُذنِبُ الذَنبَ فَیَذَکْرُ بَعدَ عِشرینَ سَنَهً فَیَستَغفِرُاللهَ مِنهُ فَیَغفِرُلَه.
مؤمن یک زمانی گناهی می‌کند و بعد از بیست سال آن را به یاد می‌آورد، از خداوند طلب مغفرت و بخشش می‌کند، خدا نیز او را مورد عفو و آمرزش خود قرار می‌دهد. (اصول کافی، ج ۴، ص ۱۷۱)
پاک کردن قلوب از چرک گناه باعث مضاعف شدن پاداش اعمال
۲۶ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)»:
طِهِّروا قُلوبَکُم مِن دَرَنِ السَّیِّئات تُضاعفْ لکُمُ الحَسناتُ.
دل‌های خود را از چرک گناه پاکیزه کنید تا حسنات و پاداش‌های شما مضاعف گردد.
(فهرست غرر، ص ۱۲۷)
دوست داریم نمیریم تا توبه کنیم اما میمیریم و توبه نمی کنیم!!
۲۷ـ ««مولی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)»»:
نَحنُ نُرید اَلاّ نَموتُ حتّی نَتوبَ وَ نَحنُ لانَتوبُ حتّی نَموتَ!
ما می‌خواهیم تا وقتی که نمردیم توبه کنیم در حالی که ما تا وقتی که نمردیم توبه نمی‌کنیم!
(شرح حدیدی، ج ۲۰، ص ۳۲۹)
دعای توبه کننده مستجاب است
۲۸ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
ثلاثهٌ لاتُرَدُّ لَهُم دَعوَهٌ: اَلسَّخِیُّ وَ المَریضُ والتّائِبُ.
سه نفرند که دعایشان رد نمی‌شود (و مستجاب است): آدم سخاوتمند و شخص مریض و کسی که از گناهش توبه می‌کند. (مواعظ عددیّه، ص ۱۰)
توبه را تأخیر نینداز که شاید اجل مهلت ندهد
۲۹ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
لاتُؤَخِّرِ التَّوبَهَ فَاِنَّ المَوتَ یَأتی بَغتَهً.
توبه را (هیچ‌وقت) به تأخیر مینداز که لحظه مرگ بی‌خبر و ناگهانی می‌رسد. (جامع احادیث‌الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۳۷)
خوشا به حال کسی که بعد از هر گناه یک استغفار داشته باشد
۳۰ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
طوُبی لِمَن وَجَدَ فی صَحیفَهِ عَمَلِهِ یَومَ القیامَهِ تَحتَ کُلِّ ذَنبٍ «استَغفِرُالله»
خوشا به حال کسی که در نامه عملش روز قیامت، زیر هر گناهی که کرده یک «استغفار» ببیند. (تفسیر مقتنیات، ج ۱، ص ۸۹)
آخرین مهلت برای توبه کردن
۳۱ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی‌الله علیه و آله و سلم»:
اِنّ اللهَ یَقبَلُ تَوبَهَ عَبدِهِ ما لَم یُغَرغِرْ.
خداوند توبه بنده‌اش را تاجان به گلو نرسیده قبول می‌کند. (شهاب‌الاخبار، ص ۳۶۶)
هفت ساعت فرصت برای عدم ثبت گناه در نامه اعمال
۳۲ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
إنّ العَبدَ أَذا أَذنَبَ ذَنْباً اَجَّلَهُ اللهُ سَبْعَ سَاعاتٍ فَاِنِ استَغَفَراللهَ لَم یُکْتبْ عَلَیهِ شَئٌ وَ اِن مَضَتِ السّاعاتِ و لَم یَستَغفِرهُ کُتِبَ عَلَیهِ سَیئهٌ. بنده هر گاه گناهی مرتکب شود خداوند تا هفت ساعت او را مهلت می‌دهد چنانچه توبه کرد چیزی برای او نوشته نمی‌شود واِلّا تنها یک گناه برایش ثبت می‌گردد.
(لئالی‌الاخبار، ج ۱، ص ۳۷۲)
توبه ویرانگر گناهان بزرگ
۳۳ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)»:
ما اَهدَمَ التَوبَهَ لِعَظیم الجُرمِ!
به راستی که توبه کردن تا چه اندازه گناهان عظیم و بزرگ را ویران و منهدم می‌کند!
(فهرست غرر، ص ۴۰)
نشانه توبه خالصانه
۳۴ـ امام موسی‌بن‌جعفر(ع):
التّوبَهُ النَّصُوحُ أنَ یَتوبَ العبدُ مِنَ الذّنبِ ثُمَّ لایَعودُ اِلَیهِ.
توبه خالصانه آن است که وقتی بنده از گناه توبه کرد دیگر مرتکب آن گناه نشود. (اصول کافی، ج ۴، ص ۱۶۵)
توفیق توبه یعنی آمرزش
۳۵ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)»:
ما کانَ اللهُ لِیَفتَحَ لِعَبدٍ بابَ التَّوبَهِ وَ یُغلِقَ عَنهُ بابَ المَغفِرَهِ.
هرگز چنین نیست که خداوند درِ توبه را به روی کسی باز کند ولی درِ آمرزش و مغفرت خود را به روی او ببندد. (نهج‌البلاغه، کلمه ۴۳۵)
اصرار بر گناه مبدل گناه صغیره به گناه کبیره
۳۶ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
لاکبیرهَ مَعَ الاِستغفارِ وَ لاصغیرهَ مَعَ الإصرار.
کسی که استغفار از گناه می‌کند دیگر گناه «کبیره» ندارد و (از طرفی) آن کس هم که از گناه کوچک دست برنمی‌دارد دیگر گناهش «صغیره» نیست (بلکه گناه کبیره است). (جامع احادیث الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۴۴)
خوشا به حال توبه کننده از گناهی که فقط خدا از آن باخبر است
۳۷ـ «مولی امیرالمؤمنین(علیه‌السلام)»:
طوبی لِعَبدٍ یَستَغفِرُاللهَ مِن ذنبٍ لَم یَطّلِعْ عَلَیهِ غَیرُهُ.
خوشا به حال بنده‌ای که در نزد خدا از گناهی توبه می‌کند که غیر از او کسی بر آن مطّلع نیست. (جامع احادیث‌الشیعه، ج ۱۴، ص ۳۳۲)
عرفات مکان انحصاری آمرزش برخی از گناهان
۳۸ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
مِنَ الذُّنوبِ ذُنوبٌ لاتُغْفَرُ اِلا بِعَرَفات.
بعضی از گناهان است که جز در صحرای عرفات (ایام حج) آمرزیده نمی‌شوند.
(جعفریات «ملحق بقرب‌الاسناد» ص ۱۱۴)
ترک گناه و توبه نشانه قبولی حج
۳۹ـ «امام جعفرصادق(علیه‌السلام)»:
آیَهُ قَبُولِ الَحَجِّ تَرکُ ما کانَ عَلَیهِ العبدُ مُقیماً مِنَ الذُّنوب.
علامت قبولی «حج» دست کشیدن از گناهانی است که بنده قبلاً بدان‌ها آلوده بوده است.
(جعفریات «ملحق بقرب‌الاسناد» ص ۱۱۵)
توبه از نشانه های مؤمن
۴۰ـ «امام رضا(علیه‌السلام)»:
اَلمُؤمِنُ اِذا أحسَنَ اِستَبْشَرَ و اذا أَساءَ اِستَغفَر.
مؤمن کسی است که وقتی کار خوبی می‌کند شاد و خوشحال میشود و زمانی که گناهی مرتکب گردد استغفار و (از خداوند) طلب آمرزش می‌نماید. (بحار، ج ۷۱، ص ۲۵۹)
برگرفته شده از: شکوفه های حکمت
