درمان بخل
برای درمان و تهذیب نفس از رذیله بخل و خساست چند تا کار را می شود انجام داد
۱. یاری خواستن از خدا
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله: «اللَّهُمَ إِنِّی أَعُوذُ بِکَ مِنَ الْبُخْل؛ بارخدایا! از بخل، به تو پناه میبرم»؛ مجموعه ورام، ج۱،ص ۱۷۲.
۲. مطالعه عواقب دنیوی و اخروی بخل و مطالعه پاداشهای دنیوی و اخروی سخاوت.
مثل اینکه بخل سبب فقر و نداری در دنیاست و سبب عذاب آخرت.
۳. مطالعه داستانها و عواقب افراد بخیل مثل قارون
۴. تقویت ایمان به خدا
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله: «لَا یَجْتَمِعُ الشُّحُ وَالْإِیمَانُ فِی قَلْبِ عَبْدٍ أَبَدا؛ بخل و خساست و ایمان، هرگز در دل بنده با هم جمع نمیشود»؛ الخصال، ح۱۱۸؛ روضه الواعظین، ج۲، ص ۳۸۳؛ بحارالانوار، ج۷۳، ص۳۰۲، ح۱۰.
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله: «مَنْ أَیْقَنَ بِالْخَلَفِ سَخَتْ نَفْسُهُ بِالنَّفَقَهِ؛ کسی که به پاداش [الهی] یقین دارد، سخاوتمندانه، انفاق میکند»؛ الکافی، ج۴، ص۴۳، ح۳؛ من لایحضره الفقیه، ج۲، ص۶۲، ح۱۷۱۲؛ مکارم الاخلاق، ج۱، ح۸۹۸.
۵. مخالفت عملی با نفس
یکی از راههای تهذیب نفس از رذیله بخل و خساست این است که نفس هر چه گفت برخلاف آن عمل کنی.
مثلا زیاد صدقه بدهیم.
صدقه دادن
امام علی علیه السلام: «عَلَیْکَ بِالصَّدَقَهِ تَنْجُ مِنْ دَنَاءَهِ الشُّحِّ؛ صدقه بده تا از پستی بخل و خساست، نجات پیدا بکنی»؛ غررالحکم و دررالکلم، ح۶۱۷۱؛ عیون الحکم و المواعظ،ح۵۶۸۳.
میهمان نوازی
پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله: «مَنْ أَدَّى الزَّکَاهَ وَ قَرَى الضَّیْفَ وَأَعْطَى فِی النَّائِبَهِ فَقَدْ وُقِیَ مِنَ الشُّح؛ سه خصلت است که در هر کس وجود داشته باشد، از بخل و خساست، نجات پیدا کرده است: کسی که زکات مال خود را با رضایتِ خاطر بپردازد، میهمان نوازی کند و در سختیها و موقع نداری انفاق کند»؛ مستدرک الوسائل، ح۷۵۷۰.