افشاء اسرار و عیب گویی یا اظهار عیوب مردم

در این دسته درباره عیب گویی و افشاء و اظهار اسرار و عیوب مردم بحث و پیرامون آن می‌شود. عیب‌جویی که در یک دسته مجزا از آن بحث می‌شود مقدم بر عیب گویی و افشاء اسرار است. معمولاً عیب‌جویی به نیت افشاء اسرار صورت می‌گیرد. ناگفته نماند که در بسیاری از موارد از واژه عیب‌جویی به‌جای اعم از عیب گویی و افشاء اسرار استفاده می‌شود.

اگر کسی به نام عیب زدایی و نصیحت، گناهان و عیوب مؤمنان را در میان مردم افشا کند به مصداق آیه شریفه انَّ الَّذینَ یُحِبَّونَ انْ تَشیعَ الْفاحِشَه ^{(نور: 19)} جزو کسانی خواهد بود که اشاعه فحشاء را دوست می‌دارند و چنین کسی در دنیا و آخرت به عذاب دردناک الهی دچار خواهد شد.

از امام حسن علیه‌السلام نقل شده است که می‌فرماید: «إِنَّ مِنْ أَخْلَاقِ الْمُؤْمِن‏ لَا يَهْمِزُ وَ لَا يَلْمِز؛ از اخلاق خوب مؤمن این است که عیب جو و عیب گوی دیگران نیست.»^{(نزهة الناظر و تنبيه الخاطر، ص: 76)}