پیروی از هوای نفس مساوی با نابودی
امام رضا علیه السلام :
إیّاکَ أن تَتبَعَ النَّفسَ هَواها فَإنَّ فی هَواها رَداها ؛
مبادا از هواى نفس پیروى کنى که در آن نابودى نهفته است .
[ . مشکاه الأنوار ، ص ۴۵۵ .]
هوای نفس تو سودی ندارد
به غیر از غم، تن آسودی ندارد
مرو دنبال میل و شهوت خویش
که جز اندوه و نابودی ندارد
انقدر بدبختم من که از نظرم جا داشت خدا بعد ایه ی بیست و سه سوره ی جاثیه بگه
و انها که از هوای نفس خویش پیروی کردند هیچ راه حلی جز خودکشی ندارند!
خداوند بندگانش را بسیار دوست دارد و هرگز چنین خواسته نداشته و نخواهد داشت
توبه و اصلاح نفس وسیله پاک کردن بندگان است
منم از حسن توجه شما کمال تشکر دارم. اجرتون با خدا
با سلام خدمت دوستان عزیز، میخام روشی رو عارض شم که انشالله جواب میده.
تا به حال روشهای زیادی توسط مراجع و افراد مختلف گفته شده، هرچند که همشون هم درست هستند ولی کامل نیستند. این روشهایی که تا به حال گفته شده ممکنه تو یه شرایط ایدهال، خوب جواب بده، مثلا برای کسایی که سبک زندیگشون طوریه که همیشه تو جمع هستن. ولی برای کسایی که شرایطشون طوریه که مجبورن روزا تنها زندگی کنن و شبا تنها بخابن، اونوقت خواهند دید که این روشای قبلی عملا پاسخ گو نیستن. خوب دیگه بیشتر از این حاشیه نمیرم و به اصل مطلب میپردازیم:
قبل از هر چیز اول باید ببینیم دلیلش چیه که به دام این کار میافتیم. همونطور که خودتونم تجربشو دارید یکی از بزرگترین دلایل آن نا امیدیه. انسان تا یه حدی از شهوت پیش میره بعد همینکه به خودش میاد یهو از خودش نا امید میشه که چرا تا این حد پیشروی کرده و چرا با اقتدار همون لحظه اول سکوبش نکرده. از یه طرف این ناامیدی قدرتو از آدم میگیره و از طرف دیگه فشار شهوت، تا اینکه آدم زمین میخوره.
۱- پس باید این کارو کنیم، تا هر میزان از شهوت که پیش رفتیم، به همون اندازه خودمونو جریمه کنیم (با نماز و گریه و زاری و دعا و …، مثلا اگه فقط یه خورده جزئی تو شهوت پیش رفتی، میتونی خودتو فقط به ۲ رکعت نماز جریمه کنی، اگه بیشتر پیشرفتی، با تعداد رکعات بیشتر، و اگر از یه حدی که برا خودت تعیین کردی از اونم بیشتر پیشرفتی علاوه بر اضفه کردن تعداد رکعات، یک یا چند بار گریه کردن هم در فواصل هر نماز اضافه کن، چون وقتی شهوت از یه حدی بیشتر میشه دیگه هیچی مثل گریه کردن نمیتونه حال آدمو برگردونه).
این در واقع یک پل برگشته، شما تا هر اندازه که لغزش کرده باشید، میتونید جبران کنیدو برگردید و محکوم به ناامیدی نیستید.
هرقدر تو اجرای این امر جدیت به خرج بدید و قاطعانه تر با خودتون برخورد کنید، تو این راه موفق تر خواهید بود، البته حواستون هم باشه که وسواس زیادی هم به خرج ندید و افراط هم نکنید. غیر از این مورد ۱، موارد دیگری هم هستن که خیلی ضرورین و اگه میخاید تو این مسیر موفق باشید باید رعایت کنید:
۲- همیشه اینو مد نظر داشته باشید که هیچوقت نباید به خودتون مطمئن بشید. حتی اگر یک سال هم هست که خودتو خوب کنترل کردی، نباید بگی من دیگه نسخهی این کارو پیچیدم و کاملا روی نفس خودم تسلط دارم. نه، هیچ وقت نباید اینو بگی.
امام علی (ع): “زمانی که به نفس خود بیشترین اعتماد را داری ،از فریب او بیشتر در حذر باش.”
پس بجا اینکه به خودت غرا بشی، همیشه باید با نگرانی از خدا بخای.
حالا به این نیایش امام سجاد توجه کنید که خیلی نکته توشه:
خدایا از نفسی که فراوان به بدی فرمان میدهد به تو شکایت میکنم،
همان نفسی که شتابنده به سوی خطا، و آزمند به انجام گناهان،
و در معرض خشم توست،
نفسی که مرا به راه هلاکت میکشاند،
و هستی ام را نزد تو از پستترین تباهشدگان قرار میدهد،
…، خدایا توان و نیرویی برای من جز به قدرت تو نیست، … .
واقعا جالب و تأمل برانگیزه که شخصی مثل امام سجاد با اون همه قدرت معنوی، اینطور با نگرانی و خزوع فقط از خدا میخاد. یه وقت یه جا خوندم که بعضی از مراجع ادعا کردن که حتی تو خواب هم به نفسشون تسلط دارن. نمیدونم، یعنی واقعا اون حضرات خودشونو از امام سجاد هم بالاتر میدونن!!!
۳- تا اونجا که میتونیم زندگیمون هدف دار باشه. و تا اونجا که میتونیم از کسالت دوری کینم و تلاش کنیم. سعی کنیم تا اونجا که میتونیم کسب علم کنیم و کتابای علمی بخونیم. اگر دانشآموز یا دانشجو هستیم سعی کنیم تا اونجا که میتونیم درسامونو بخونیم، نه فقط برا نمره، بلکه برا کسب علم و پیشرفت و مقاله نویسی و … .
۴- بقیه اعمال فطریمون هم کنترل کنیم. مثل خشم، حسد و … . حتی بهتره برا خشممون هم جریمه قائل شیم (البته نه به اون صفت و سختیای که برا شهوت قائلیم)، چون خود خشمو اگه کنترل نکنید خیلی راحت نفستونو ضعیف و آماده برا شکست میکنه.
۵- همیشه مثل یه داور نفس خودتونو ارزیابی کنید. مثلا روزی سه بار تو یه کاغذ عملکرد خودتو توی اون پاره از روز بررسی کن. ببین که چه مقدار ضعف و قوت داشتی، و بررسی کن که آیا در قبال ضعف هایی که داشتی، جرایمتو به جا آوردی یا نه. اصلا لازم نیست وقت زیادی رو این کار بذاری، میتونی این کار رو با چند تا علامت و تیک زدن هم انجام بدی.
۶- هر چند وقت یکبار (برای مثال هفتهای یکبار) مزایا و معایب جهاد با نفس رو از طریق خوندن احادیث اهل بیت و منابع علمی در این باره، مرور کنید. احادیث جالب و تأثیر گذاری در این باره هست، که متأسفانه تو مدارس اینا رو بمون آموزش ندادن. چند تا رو برا مثال اینجا آوردهام:
امام علی (ع): به اوج اهدافشان نرسند مگر وارستگان نفس ستیز.
امام جواد (ع): کسی که از هوای نفس خود اطاعت کند آرزوی دشمن خویش را برآورده است.
امام علی (ع): رشد و تکامل آدمی، در مخالفت با نفس است.
امام علی (ع): هر که نفس خود را تهذیب نکند،از خرد بهره مند نشود.
۷- حتی تو بدتررین شرایط هم باز توجه داشته باشید که خدا بسیار آمورزنده هست:
امام باقر (ع): همانا مؤمن به پیکار با نفس خویش اهتمام می ورزد تا بر هوی و خواهش آن چیره شود. گاه کجی نفس را راست می کند و در راه محبت خدا با خواهش های نفسانی می ستیزد و گاهی هم نفس او را بر زمین می زند و لذا پیرو هواهای آن می شود، اما خداوند، او را از جا بلند می کند و از لغزشش می گذرد و او نیز متوجه می شود.
۸- بعد از هر نماز از خدا بخواهیم،
امام علی (ع): هنگامی که از نماز فارغ شدی پس بگو خداوندا … از تو می خواهم که مرا از نافرمانیت حفظ کنی و تا زنده ام،هرگز کمتر و بیشتر از چشم بر هم زدنی ،مرا به خودم وامگذاری؛زیرا که نفس همواره به بدی فرمان می دهد مگر اینکه تو رحم کنی.
در پناه حق باشید. التماس دعا
سلام علیکم
متشکریم از عنایت شما