شکم پرستی، شکم بارگی و پرخوری

در این دسته درباره رذیله اخلاقی شکم پرستی، شکم بارگی و یا پرخوری و پیرامون آن‌ها بحث می‌شود. شکم بارگی که در میان کاتولیک‌های فرانسه جزو هفت گناه مرگبار یاد می‌شود یعنی لذت بردن از مصرف بیش از اندازه مواد غذایی و نوشیدنی‌ها و شکم پرستی یعنی اعتیاد و علاقه شدید به خوردن و نوشیدن و همه چیز را فدای آن کردن و پرخوری یعنی مصرف بیش‌ازحد و نیاز مواد غذایی و نوشیدنی‌ها.

معیار پرخوری

بر اساس فرمایشات معصومین علیه‌السلام و افراد اهل‌فن باید قبل از غالب شدن اشتها و قبل از سیری دست از غذا کشید. بر اساس این مبنا کسانی که از این محدوده تجاوز کنند، مرتکب پرخوری شده‌اند و محدوده آن چنین است که معده را سه قسمت کنید: قسمتی برای غذا، ثلثی برای نوشیدن و ثلثی دیگر را برای نفس کشیدن.[1]

به خطر افتادن سلامت جسم و روح در اثر پرخوری و شکم پرستی

گرچه بدن برای سلامتی و نشاط خود به تغذیه نیاز دارد اما شکم بارگی و پرخوری ضد آن را نتیجه می‌دهد. پرخوری یکی از مهم‌ترین علل و عواملی است که علاوه بر به خطر انداختن سلامت بدن، مانع رشد فکری و علمی و ارتقاء روحی و معنوی شخص می‌گردد.

از حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام نقل شده است که فرمود: «لاَ تَجْتَمِعُ الفِطْنَةُ وَ البِطْنَةُ؛ زیرکی و پرخورى با هم جمع نمی‌شوند.»[2]

شکم پرستی منشأ بسیاری از گناهان

شکم، سرچشمه‌ی شهوت‌ها و جایگاه رویش دردها و آفت‌هاست که به دنبال آن، شهوت جنسی و میل شدید به آن، یعنی به زن‌بارگی خواهد انجامید. شهوت شکم و خواهش جنسی به دنبال خود، افزون‌طلبی و شدت علاقه به مال و مقام را آورده، آن‌ها نیز وسیله‌ای برای توسعه بخشیدن به خوردنی‌ها و روی‌آوری به زن‌ها و زیاد کردن مال و بالا بردن مقام است. در پی شکم و مال و مقام، انواع حماقت‌ها، سستی‌ها و درگیری‌ها و ابتلا به سخن‌چینی‌ها و حسادت‌ها و… به وجود می‌آید.

دراین‌باره از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله نقل شده است که فرمودند: «از خوردن بیش‌ازحد بپرهيزيد كه آن دل را سخت می‌گرداند و اعضاى بدن را در اطاعت خدا تنبل می‌سازد و گوش همت‌ها را از شنيدن پند و اندرز كر می‌کند.»[3]

[1]. قال رسول الله صلی الله علیه و آله: «لیس لابن آدم بدّ من أکله یقیم بها صلبه، فإذا أکل أحدکم طعاماً، فلیجعل ثلث بطنه للطعام و ثلث بطنه للشراب و ثلثه للنفس، ولاتسمنوا تسمن الخنازیر للذبح»، کلینی، یعقوب، کافی، تصحیح و تحقیق علی اکبر غفاری، مؤسسه دارالکتب الإسلامیه، 1377 ق، ج 6، ص 269، حدیث 4.

[2]. غرر الحكم: 10572

[3]. أعلام الدین في صفات المؤمنین , جلد 1 , صفحه 339 ؛إِيَّاكُمْ وَ فُضُولَ اَلمَطْعَمِ فَإِنَّهُ يَسُمُّ اَلْقَلْبَ بِالْقَسْوَةِ وَ يُبْطِئُ بِالْجَوَارِحِ عَنِ اَلطَّاعَةِ وَ يُصِمُّ اَلْهِمَمَ عَنْ سَمَاعِ اَلْمَوْعِظَةِ.