همسایه آزاری و تضییع حقوق همسایه

در این دسته در مورد اخلاق ناپسند همسایه آزاری و تضییع حقوق همسایه و پیرامون آن بحث خواهد شد. از قبیل مفهوم همسایه، همسایگی و مجاورت، حقوق همسایه‌ها بر یکدیگر، اهمیت رعایت حقوق همسایه، عواقب اخروی و عوارض و پیامدهای دنیوی همسایه آزاری و…

همسایگی که در عربی از آن به جوار مجاورت یاد می‌شود، نوعی روابط اجتماعی میان خانوارهایی است که در یک منطقه جغرافیایی زندگی می‌کنند. از نظر آموزه‌های قرآن، عنوان هم‌جواری و همسایگی با دیگران حقوق و تکالیف را برای دو طرف ایجاد می‌کند که باید مراعات شود. همسایگان ممکن است تنها در همین عنوان همزیستی در یک جغرافیایی منطقه‌ای با هم اشتراک داشته، ولی از نظر خویشاوندی یا اعتقادی و امور دیگر با هم هیچ‌گونه اشتراکی نداشته باشند؛ اما همین یک وجه اشتراک به تنهایی موجب حقوق و تکالیفی برای طرفین می‌شود؛ زیرا هر تکلیفی، به معنای وجود حقی برای دیگری است؛ چنانکه هر حقی، تکلیفی را نیز برای صاحب حق پدید می‌آورد که باید بدان ملتزم شود. در مطلب حاضر اهمیت و جایگاه حقوق همسایگی تشریح شده است.

امام رضا علیه السلام:

«لیسَ مِنّا مَن لَم یأمَن جارُهُ بوائِقَهُ؛ از ما نیست کسی که همسایه اش از شر او در امان نباشد.» ^{(تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة , جلد 12 , صفحه 127)}

رسول اكرم صلی الله علیه وآله می‌فرمایند: لايَدخُلُ الجَنَّةَ عَبدٌ لا يَأَمَنُ جارُهُ بَوائِقَهُ؛ كسى كه همسايه از شرش در امان نباشد، به بهشت نمى‌رود. ^{(نهج‌الفصاحه، ص681، ح 2532)}