غرور ، فخرفروشی ، خود خواهی ، عجب ، تکبر و استکبار

بسم الله الرحمن الرحیم

عُجب و کِبر صفاتی هستند که مفهوم و ریشه مشترکی دارند و هر دوی آنها در خودبزرگ‌ بینی و غرور مشترک هستند؛ اما فرق آنها این است که: تکبّر به این است که شخص خود را بالاتر از دیگران بداند؛ ولی در عُجب، پای کس دیگری در میان نیست؛ بلکه شخصی که دچار عُجب شده، به خود می‌ بالد و از خود راضی می‌ باشد.

خودخواهی و علاقه زیاد به خود باعث می‌ شود که وقتی انسان در خود کمالی دید، حالت خودپسندی و سروری به او دست دهد که به آن حالت «عُجب» می‌ گویند، وقتی در اثر همین خودپسندی و حُبّ نفس، دیگران را فاقد آن کمال گمان کند، حالت دیگری به او دست می‌ دهد که به آن «کِبر» می‌ گویند. تمام اینها در باطن است؛ ولی اثر آن در ظاهر‌ فرد و عمل و گفتار او، همان «تکبّر» است.

شخص دارای عُجب به نفس خود دروغ می‌ گوید و متکبّر به دیگران، پس کسی که عُجب دارد، خودش را فریب می‌ دهد.(شاید همین تفاوت اساسی موجب شده که برخی از علمای علم اخلاق، تکبّر را از گناهان کبیره بر شمرده‌ اند و عُجب را در بین آنها قرار نداده‌ اند.)(منبع)

فرق مهم دیگری که می توان برای آن ها بر شمرد این است که عجب نوعی تکبر و خود بزرگبینی در عبادات است، ولی تکبر عمومیت دارد و شامل هر چیزی از جمله مال، زیبایی، علم و… هم می شود به عبارت دیگر عجب اخص از تکبر و نوعی از آن است.