آرشیو دسته:
حقد و کینه
بسم الله الرحمن الرحیم
در این دسته درباره رذیله اخلاقی حقد و کینه و پیرامون آن بحث خواهد شد.
الحِقْدُ: إِمساک العداوة فی القلب والتربص لِفُرْصَتِها؛ (لسان العرب، ج ۳، ص ۱۵۴) حقد و کینه ضدش عفو و بخشش است: حقد و کینه، نگه‌داشتن دشمنی در قلب و منتظر فرصتی بودن برای عقده‌گشایی به‌عبارت‌دیگر حقد یا کینه پنهان کردن دشمنی در دل است. کینه از ثمرات غضب است؛ زیرا غضب وقتی [به سبب عجز از انتقام] تشفّی پیدا نکرد و ناچار فروخورده شد به باطن می‌رود و در آنجا به صورت حقد و کینه درمی‌آید.
کینه از مُهلکات بزرگ است. از حضرت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نقل شده است که فرمود: اَلمؤمِنُ لَیسَ بِحَقُودٍ؛ مؤمن کینه‌توز نیست ».(محجه البيضاء، ج5، ص317.) غالباً کینه ملازم با آفاتی است از قبیل حسد، دوری و بریدن از شخص مورد کینه، ایذای او و دست زدن به محرماتی از قبیل دروغ، غیبت، بهتان، فاش کردن راز، پرده‌دری، اظهار عیب، شماتت نسبت به بلایی که به وی رسیده و خوشحالی از آن، شادی از ظهور لغزش‌ها و خطاهای او، استهزا و مسخره کردن وی، اعراض از او در جهت خوار شمردنش، ادا نکردن حقوق او (مانند دین یا صله‌رحم) و… همه این‌ها حرام است و به تباهی دین و دنیا می‌انجامد.
بخل و خساست
حرص، آز، آزمندی یا زیاده‌خواهی
خشم، غیظ، غضب و عصبانیت
رَشک، حسد یا حسادت
طمع و چشم داشت در مال مردم
غرور، فخرفروشی خود خواهی، عجب، تکبر و استکبار
قساوت قلب و سنگدلی
نسخه های قرآنی درمان و پیشگیری از کینه: ۱.بدی ها را با نیکی پاسخ گویید
خداوند در قرآن طریقه درمان کینه را بیان کرده آنجا که فرموده:
"ادْفَعْ بِالَّتى هِىَ احْسَنُ فَاذَا الَّذِى بَیْنَكَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ كَانَّهُ وَلِىُّ حَمیْمٌ"( فصلت/34)
با نیكى، بدى را دفع كن، تا دشمنان سرسخت همچون دوستان، گرم…
عوامل کینه توزی: ۷.بحث و جدل
بحث و جدل دیگران دوستی را از بین می برد و دشمنی به بار می آورد. امام حسین علیهالسلام به مردى كه به ایشان گفت: بنشین تا در دین، مناظره كنیم فرمودند:
یا هذا، أنَا بَصیرٌ بِدینی، مَكشوفٌ عَلَیَّ هُدایَ، فَإِن كُنتَ جاهِلًا بِدینِكَ فَاذهَب…
عوامل کینه توزی: ۶.شوخی های بیجا
در برخی دیگر از روایت ها، شوخی های بی اساس و بدون مرز، از اسباب کینه توزی معرفی می شود. حضرت علی (علیه السلام) می فرماید:
إِیَّاكُمْ وَ الْمِزَاحَ فَإِنَّهُ یَجُرُّ السَّخِیمَةَ وَ یُورِثُ الضَّغِینَةَ وَ هُوَ السَّبُّ الْأَصْغَرُ.
از…
عوامل کینه توزی: ۵.سخن چینی
بدگویی و سخن چینی، در نهایت آشکار می شود و به گوش کسی که از او بد گفته اند، خواهد رسید و همین امر، سبب ایجاد کینه و دشمنی خواهد شد. امیر مۆمنان علی (علیه السلام) می فرماید:
از سخن چینی بپرهیزید که کینه توزی می آورد.
إِیَّاكُمْ وَ…
عوامل کینه توزی: ۴.عقده نداشته ها و حسادت
گاهی پیش می آید که فردی نزد دیگران از فضیلتی سخن می گوید که دیگری آن فضیلت را ندارد و این موجب برانگیخته شدن حسادت و کینه توزی او می شود. حضرت امیرالمؤمنین علی(علیه السّلام ) در این باره می فرمایند:
احترس من ذكر العلم عند من لا یرغب فیه و…
عوامل کینه توزی: ۳.سرزنش و ملامت
امیرالمؤمنین على علیه السلام:
برادرت را با همان خصوصیاتى كه دارد تحمّل كن و زیاد سرزنش نكن؛ زیرا این كار كینه مى آورد.
احْتَمِلْ أخاكَ على ما فیهِ، و لا تُكْثِرِ العِتابَ؛ فإنّهُ یُورِثُ الضَّغینَةَ.
بحارالانوار: 1/212/77
عوامل کینه توزی: ۲.وسوسه های شیطان
شیطان به عنوان اصلی ترین دشمن آدمی همیشه با خطواتش در صدد گمراهی انسان بوده است و برای ایجاد تفرقه و دشمنی بین اهل ایمان کینه را در دلهای آنان می کاشته. که در آیات بسیاری به آن اشاره شده است از جمله:
إِنَّمَا یُرِیدُ الشَّیْطَانُ أَنْ…
عوامل کینه توزی: ۱.بیماردلی
در قرآن و احادیث موارد متعددی به عنوان عامل کینه یا آنچه كینه مىآورد ذکر شده است:
"أَمْ حَسِبَ الَّذینَ فی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ أَنْ لَنْ یُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغانَهُمْ "( محمد/29)؛
آیا كسانى كه در دل هایشان مرضى هست، پنداشتند كه خدا هرگز…
کسی که همه اعمال خیرش تباه است: کینه توز
امام على (علیه السلام):
كینه، خوبى ها را نابود مى كند.
اَلغِلُّ یُحبِطُ الحَسَناتِ
(غررالحكم، ج1، ص 168، ح6429)
کینه چیست؟
کینه عبارت است از داشتن عداوت و دشمنیِ دیگری در دل و منتظر فرصت مناسب برای ابراز آن بودن.( احمد نراقی، معراج السعادت، ص 200)
امام على علیه السلام:
الحِقْدُ الْأمُ العُیوبِ. « غرر الحكم: 966»
كینه توزى، پستترین عیبهاست.
رأسُ العُیوبِ…
ورود
